Chîn

Wikipedia (chū-iû ê pek-kho-choân-su) beh kā lí kóng...
(Tùi Chîn-tiâu choán--lâi)
Chîn-tiâu pán-tô͘.

Chîn (秦), ia̍h Chîn-tiâu (秦朝), sī tùi Chiàn-kok Sî-tāi ê Chîn-kok hoat-tián chhut-lâi ê tiâu-tāi, chûn-chāi tī chêng 221 nî kàu chêng 207 nî. Chîn-tiâu thun-bia̍t liáu Chiàn-kok Sî-tāi ê 6-ê kok-ka, kiàn-li̍p tiong-iong chi̍p-koân, khai kok kun-chú sī Chîn Sí Hông-tè, sī Tiong-kok thâu chi̍t ê chheng chò "hông-tè" ê thóng-tī-chiá.

Iâⁿ Cheng thóng-it Tiong-kok liáu-āu, chiông án-ne chū-chheng 'kang-ko-saⁿ hông, tek koân-gō͘ tè' , chhòng-kiàn hông-tè chun hō, chū hō ūi-chiah hông-tè. Chîn Sí Hông si̍t-hêng liáu chi̍t hē-lia̍t ka-kiông tiong-iong-chi̍p-koân, kióng-kò͘ kok-ka thóng-it ê chhò͘-si. hông-tè ióng-iú chì-ko bô siōng ê koân-le̍k, tāi-sîn chí-ū chham-chèng gī sū-koân, bô koat-chhek koân; tiong-ng si̍t-hêng sam-kong-káu-kheng chè, 'sam-kong' to̍h sī sêng-siòng, gū-sú tāi-hu, thài ùi, hun-pia̍t chiáng-koán hêng-chèng, kàm-chhat kap kun-sū; toē-hng si̍t-hêng kūn koān chè, hun thiⁿ-ē ūi saⁿ-cha̍p la̍k kūn, thóng-it tō͘-liōng hêng, hoè-pè, bûn-jī; choân-kok siu-kiàn ia̍h-tō, chîn tî-tâu, heng-kiàn chúi-lī, tio̍k lêng kî; chhiân it sìⁿ chhiong tûn-piⁿ-tē, tek-phoàⁿ choē-hoān sù-siú pian-hông, teh chiàn kok chu kok só͘ kiàn-tiông siâⁿ ê ki-chhó͘ téng siu-kiàn it lí-tiúⁿ siâⁿ, hông-chí hiong-lô͘ ji̍p-chhim.

Chîn Sí Hông sí liáu-āu, Tiō Ko kau-kiat hô͘-hāi kap Lí Su, gūi-chō î-chiàu li̍p Hô͘ Hāi choè hông-tè, iah-koh bēng-lēng chîn-sí-hông tióng-chú Hû So͘ khì-sí. Chîn Jī-sì Hô͘ Hāi hun-sông, bô Chîn Sí Hông tùi kok-tē hoán-khòng le̍k-liōng ê kà-gū le̍k. í-chêng ê kok-kok kùi-cho̍k hô pêng-bîn hun-hun hoán-loān, só͘-í Chîn-tiau chin kín to̍h bia̍t-bông liáu.