Subhas Chandra Bose

Wikipedia (chū-iû ê pek-kho-choân-su) beh kā lí kóng...

Subhas Chandra Bose[kái 1] (1897 nî 1 goe̍h 231945 nî 8 goe̍h 18) sī Ìn-tō͘ to̍k-li̍p ūn-tōng ê chhōa-thâu jîn-bu̍t chi it, Ìn-tō͘ Kok-bîn Kun ê léng-tō-chiá. I hoán-khòng Eng-kok ê thóng-tī, koh tī Tē-jī-chhù Sè-kài Tāi-chiàn sî-kî kap Ji̍t-pún ê sè-le̍k ha̍p-chok, sêng-li̍p Ìn-tō͘ ê lîm-sî chèng-hú.

I tè-bé tī tāi-chiàn kiat-sok bô lōa-kú in-ūi hui-hêng-ki sū-kò͘ tī Tâi-oân ê Tâi-pak kòe-sin.

Chhut-sin[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Subhas Chandra Bose tī 1897 nî 1 goe̍h 23 tùi Bengal Séng Orissa tē-hng ê Cuttack chhut-sì, pē-bú sī Janakinath Bose kap Prabhavati Devi. Janakinath Bose sī hèng-chhù siā-hōe sū-bū ê lu̍t-su, tī 1905 nî chò Cuttack ê kong-kiōng kiám-sū (public prosecutor); mā sī chēng 1912 nî khí ê Bengal Li̍p-hoat-hōe (Bengal Legislative Council) gī-goân.[1]

Subhas Bose óa 5-hòe hit-chūn khì tha̍k Chìm-sìn-hōe ê ha̍k-hāu, ùi hia keng-kòe 7 tang ê Eng-kok kàu-io̍k. Kàu 12-hòe ê sî, Bose koh kòe Calcutta ê Ìn-tō͘-lâng ha̍k-hāu Ravenshaw Ha̍k-īⁿ Ha̍k-hāu (Ravenshaw Collegiate School).

Ha̍k-īⁿ-seng sî-kî[siu-kái | kái goân-sí-bé]

1913 nî ê sî-chūn, Bose ji̍p khì tī Presidency Ha̍k-īⁿ o̍h tiat-ha̍k. 1914 nî, i kap pêng-iú kòe Ìn-tō͘ pak-pō͘ chhōe Ìn-tō͘-kàu ê sim-lêng tāi-su, m̄-koh chhōe bô thang tòe-lō͘ ê chí-tō-chiá. Tong-sî i í-keng sī ha̍k-seng thoân-thé ê léng-tō jîn-bu̍t. Chóng-sī i tī ha̍k-hāu chham-ka chi̍t kái tùi kàu-oân ê kong-kek, 1916 nî 2 goe̍h ê sî hō͘ ha̍k-hāu thè-ha̍k.[1]

Kàu 1917 nî 7 goe̍h ê sî-chūn, Bose koh ji̍p Calcutta Tāi-ha̍k, i lēng-gōa ia̍h ùi 1918 nî ê sî chham-ka tī Tāi-ha̍k Hùn-liān Thoân (University Training Corps), jî-chhiá chiâⁿ chò sī Ha̍k-seng Chu-sîn Úi-oân-hōe (Students’ Consultative Committee) ê sêng-oân. 1919 nî ê sî, i the̍h tio̍h tiat-ha̍k ê it-téng ha̍k-ūi (first-class honours).[1] Tī Ìn-tō͘ chut-gia̍p liáu-āu, i tī 1919 nî 11 goe̍h ji̍p Eng-lân Cambridge ê Fitzwilliam Ha̍k-īⁿ.[2]

Chèng-tī ūn-tōng[siu-kái | kái goân-sí-bé]

1922 nî, Gandhi chē-kaⁿ, si̍t--khì tùi Gī-hōe-tóng ê ti̍t-chiap kàm-tok. Bose tī hit-chūn ka-ji̍p Chittaranjan Das só͘ niá ê hit phài.[3]

Kàu 1929 nî ê sî, Bose hoat-tián chhut ka-tī ê chèng-tī lí-lō͘. I phoe-phêng Gandhi kap Ìn-tō͘ chóng-tok ê Chū-tī-léng Tē-ūi (Dominion Status) chú-tiuⁿ; ia̍h kī-choa̍t chhiam-sú Chiòng Tóng-phài (All Parties) soan-kò, che hō͘ i koh si̍t khì chú-iàu ê bêng-iú.[3]

Kòe-sin[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Bose tī 1945 nî 8 goe̍h 17 ê sî chē hui-hêng-ki lî-khui Saigon, 18 ji̍t ē-po͘ 2 tiám kàu Tâi-pak, ka-iû liáu-āu tī tāi-khài 2:30 ê sî têng-sin khí-poe, tong-sî hui-hêng-ki ê chi̍t lia̍p phu-ló͘-pheh-lah hāi--khì, Bose kap Habib-ur-Rahman lóng tô chhut si̍t-sū-tiám, chóng-sī Bose siū-siong giâm-tiōng, àm-sî 8/9 tiám ê sî kòe-sin.[4]

Chù-kái[siu-kái | kái goân-sí-bé]

  1. Subhas mā ē-tàng siá chò Subhash.[1]

Chham-chiàu[siu-kái | kái goân-sí-bé]

  • Toye, Hugh (2011). Subhash Chandra Bose: The Springing Tiger (Tē-19 pán.). Jaico Publishing House. ISBN 81-7224-401-0. 
  1. 1.0 1.1 1.2 Toye 2011, 2 Subhash Babu
  2. "Subhash Chandra Bose 119th Birth Anniversary: Netaji's student life and how he became a proponent of Swaraj". India.Com. 2016-01-23. 2017-06-12 khòaⁿ--ê. 
  3. 3.0 3.1 Toye 2011, 3 The Rebel President
  4. Toye 2011, 8 India Shall Be Free