Chiat-ga̍k kui-kàm

Tsiat-ga̍k kui-kàm

Chok-chiá	Tīng Khik
Kok-ka	Tiong-kok
Gí-giân	Hàn-gú
Lūi-hêng	Huat-lu̍t àn-lē hām kòo-sū
Chhut-pán-siā	Íng-lo̍k tāi-tián tsông-pún, Sù-khòo kuán-sîn kàu-tsìng
Chhut-pán ji̍t-chí	Lâm Sòng (kong-guân 1127－1279）tsi-kan
Mûi-thé	Suànn-tsng-tsheh

Tsiat-ga̍k kui-kàm (hàn-gú: 折獄龜鑑; koh kiò-tsò "Kuat-ga̍k kui-kàm" (決獄龜鑑)), sī Lâm Sòng jîn-sū Tīng Khik (鄭克) sóo tù-tsok ê àn-lē-tsi̍p. Siāu-hing 3-nî hā-tsiàu sut-hîng, Tīng Khik teh Ngóo-tāi sî-kî Hô Gîng pē-kiánn sóo tù-tsok ê "Gî-ga̍k tsi̍p" (疑獄集) ki-tshóo siōng tshòng-tsok uân-sîng "Tsiat-ga̍k kui-kàm".

Pian-tù kiat-kòo

Tsiat-ga̍k kui-kàm tsit-pún tsheh iōng "Gî-ga̍k tsi̍p"(疑獄集) uî té-pún, tsing-ka tsiânn-tsē tiâu-bo̍k. Kòo-sū teh tsiànn-sú lāi-té tiānn-tiānn khuànn-tio̍h, hi̍k-tsiá tshut-teh bōo-tsì, koh-khah hù-ik Sòng-tiâu ê kòo-sū. Tsi̍p-lio̍k tsū Tshun-tshiu, Tsiàn-kok tsì Pak-Sòng tāi-kuan, tsìng-hô nî-kan iú-kuan tuàn-ga̍k liōng-hîng ê àn-lē 270 guā-tiâu, 390 guā-ê kòo-sū, ping ta̍k-tiâu ka-í pîng-su̍t. Tsiânn-tsē tiaubok ê āu-piah, hù-iú Tīng Khik ê àn-gú. Luē-iông hun-tsò "Sik Uan" (釋冤) (siōng, hā), "Pián Bû" (辨誣), "Kiok Tsîng" (鞫情), "Gī Tsuē" (議罪), "Iū Kò" (宥過), "Tîng Ok" (懲惡), "Tshat Kan" (察奸), "Hi̍k Kan" (核奸), "Ti̍k Kan" (擿奸), "Tshat Thik" (察慝), "Tsìng Thik" (證慝), "Kiou Thik" (鉤慝), "Tshat Tō" (察盜), "Tsik Tō" (跡盜), "Kiat Tō" (譎盜), "Tshat Tō" (察賊), "Tsik Tsi̍k" (跡賊), "Kiat Tsi̍k" (譎賊), "Giâm Bîng" (嚴明), "Kîn Kín" (矜謹) tíng-tíng 20 luī. Bîng-tāi Íng-lo̍k tāi-tián kì-tsài ū uân-tsíng ê tsit-pún tsheh, m̄-ku kok-kuán kài-suànn í-king bô-huat-tōo lâi khó-tsìng. Tshing-tāi Sì-khòo kuán-sîn pat lâi ka-í kàu-tìng, tiông-sin tsíng-lí, hun-tsò 8-kuán. Tshing-tiâu jîn-sū Hôo Bûn-píng teh tsit-pún tsheh ê ki-tshóo tíng-kuân siá-uân "Tsiat-ga̍k kui-kàm póo" tsit-pún tsheh, tsóng-kè àn-tsîng ū 719 tsik, tāi-iok ū 26 bān jī.

Tsham-ua̍t

• Ióng-ló lu̍t-lēng (İóng-ló lu̍t-līng/養老律令)
• Tāi-pó lu̍t-lēng (Tāi-pó lu̍t-līng/大宝令)
• Lu̍t-lēng hoat (Lu̍t-līng huat/律令法)
• Bú-tek lu̍t (Bú-tik lu̍t/武德律)
• Res judicata (Kì-phuàñ-li̍k/即判力)
• Criminal procedure
• Peking University Press

Guā-pōo liân-kiat

• 折獄龜鑒 - 中國哲學書電子化計劃 (Hàn-gí)
• 折狱龟鉴原文及白话文阅读_作者郑克 (Hàn-gí)
• 鄭克與《折獄龜鑑》 | NTU Scholars (Hàn-gí)