Lûn-lí-ha̍k

Wikipedia (chū-iû ê pek-kho-choân-su) beh kā lí kóng...

Lûn-lí-ha̍ktiat-ha̍k ê 1-ê hun-ki, lûn-lí-ha̍k gián-kiù ê bo̍k-tek sī beh liáu-kái tō-tek ê pún-chit, piān-pia̍t sím-mi̍h sī tio̍h, sím-mi̍h sī m̄-tio̍h--ê. Tī Se-kok thoân-thóng lāi-té, lûn-lí-ha̍k ū-sî-chūn hông kiò-chò tō-tek tiat-ha̍k(Eng-gí: moral philosophy). Phó-thong ēng "lûn-lí-ha̍k" chit-ê jī-sû, sī chí gián-kiù hām hun-sek sī-hui (tio̍h kap m̄-tio̍h), hó kap pháiⁿ ê ha̍k-kho.

Lûn-lí-ha̍k It-poaⁿ ê chióng-mn̂g[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Lûn-lí-ha̍k ê kài-hān chin khoah, m̄-koh ē-tàng iok-kî-lio̍k kā hun-chò aū-siat lûn-lí-ha̍k(Eng-gí: meta-ethics) kap kui-hoān lûn-lí-ha̍k(Eng-gí: normative ethics) chit 2-ki.

Chóng--sī lán hán-tit kóng toh-chi̍t-ê ha̍k-chiá sī aū-siat lûn-lí-ha̍k-chiá ia̍h kui-hoān lûn-lí-ha̍k-chiá, toā-pō·-hūn ê lûn-lí-ha̍k-chiá ê tù-chok lāi-té, chit 2-pō·-hūn lóng ē ke-ke-kiám-kiám siá--tio̍h.

Aū-siat lûn-lí-ha̍k[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Aū-siat lûn-lí-ha̍k gián-kiù--ê, sī lûn-lí seng-bêng ê pún-chit. Iā-chiū-sī choan-mn̂g tùi ū tō-tek phoàⁿ-toān ê koan-liām chò hun-sek ê lûn-lí-ha̍k-kho. In-ūi 20-sè-kí gí-giân tiat-ha̍k kap hun-sek tiat-ha̍k ê éng-hióng choaⁿ-á toā-heng.

Kui-hoān lûn-lí-ha̍k[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Kui-hoān lûn-lí-ha̍k sī khe-khó sím-mi̍h-khoán ê tō-tek (kui-hoān) hām phoàⁿ-toān sī hó--ê (chèng-gī--ê, tio̍h--ê téng-téng) ê lûn-lí-ha̍k-kho.
Kui-hoān lûn-lí-ha̍k tō chhin-chhiūⁿ aū-siat lûn-lí-ha̍k kap si̍t-iōng lûn-lí-ha̍k tiong-kan ê 1-tiâu kiô, chit-ê ha̍k-kho ti̍t-ti̍t teh cháu-chhoē si̍t-iōng ê tō-tek piau-chún, hō· lâng ē-tàng piān-pia̍t ti̍oh kap m̄-tio̍h, koh lâng beh án-choáⁿ chiah ē-tàng koè ū tō-tek ê seng-oa̍h.

Si̍t-iōng lûn-lí-ha̍k[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Si̍t-iōng lûn-lí-ha̍k sī kā aū-siat lûn-lí-ha̍k kap kui-hoān lûn-lí-ha̍k gián-kiù ê sêng-chek, chìn-chi̍t-pō· khoàⁿ tī hiān-tāi si̍t-hêng ē ū sím-mi̍h būn-tê, koh ē ha̍h bē ha̍h ê ha̍k-kho.

Nā chiàu si̍t-hêng ê bô-kâng kài-hān lâi hun, siōng-bô ū ē-kha chiah-ê hun-ki: