Portal:Toān-kì
Jîn-bu̍t toān-kì ê Mn̂g-kháu-ia̍h
Tùi bó͘ chi̍t-ê jîn-bu̍t sè-miā lâi-le̍k ê siông-sè kì-su̍t, hō chò toān-kì, nā khah kán-tan ê kài-siāu thang kóng sió-toān. Toān-kì m̄-ná sī khai-lia̍t chhiūⁿ kàu-io̍k, khang-khòe, koan-hē kap seⁿ-sí téng ki-pún sū-si̍t, mā kì-lio̍k kok-lâng tī chiòng sū-kiāⁿ tang-tiong ê keng-giām. Kap jîn-sū tóng-àn (profile) iā lí-le̍k-su (résumé) bô sio-siâng, chi̍t hūn toān-kì piáu-hiān jîn-bu̍t ê sè-miā kò͘-sū, tiōng i sè-miā tang-tiong ê chē-chē hong-bīn, pau-koat chhin-sin keng-giām ê sè-hāng tāi-chì, jî-chhiá mā khó-lêng hâm tùi lâng sèng-chit ê hun-sek.
Siū tio̍h kì-lio̍k tùi-siōng he̍k-chiá i-ê ka-cho̍k jīm-khó, ha̍p-chok, hia̍p-pān ê toān-kì, hō chò siū-khoân toān-kì. Nā sī kì-su̍t tùi-siōng ka-tī, he̍k-chiá kah lâng chò-hóe siá--chhut-lāi-ê, hō chò chū-toān. Toān-kì ê siá-chok it-poaⁿ sǹg sī hui-hi-kò͘-lūi, m̄-koh mā ē-tàng ēng hi-kò͘ ê hong-sek lâi kì-su̍t chi̍t-ê jîn-bu̍t ê sè-miā. Tùi bûn-ha̍k kàu tiān-iáⁿ, ū mûi-thé iūⁿ-sek chē khoán ê toān-kì.
Kòe-soán ê toān-kì
Kòe-soán ê iáⁿ-siōng
Chhut-chù: Étienne CarjatGioachino Rossini (1792 nî 2 goe̍h 29 – 1868 nî 11 goe̍h 13) sī Italia ê chok-khek-ka, siá kòe 39 chhut opera, tī i hit chūn to̍h sī siāng chhut-miâ ê opera chok-khek-ka chi it.
Kin-á-ji̍t – 4 goe̍h 1 ji̍t
- Chhut-sì
- 1220 nî – Go-Saga Thian-hông.
- 1282 nî – Ludwig 4-sè, Sîn-sèng Lô-má Hông-tè.
- 1776 nî – Sophie Germain, Hoat-kok sò͘-ha̍k-ka.
- 1815 nî – Otto von Bismarck, Tek-kok siú-siòng.
- 1861 nî – Katô Tomosaburô, Ji̍t-pún siú-siòng.
- 1865 nî – Richard Adolf Zsigmondy, Tek-kok hòa-ha̍k-ka.
- 1907 nî – Lîm Gio̍k-san, Tâi-oân ōe-ka.
- 1920 nî – Mihune Tosirô, Ji̍t-pún ián-oân.
- 1932 nî – Debbie Reynolds, Bí-kok ián-oân.
- 1940 nî – Wangari Maathai (siōng), Kenya chèng-tī ūn-tōng-chiá.
- 1947 nî – Alain Connes, Hoat-kok sò͘-ha̍k-ka.
- 1961 nî – Susan Boyle, Eng-kok koa-chhiú.
- Kòe-sin
- 1085 nî – Sòng Sîn-chong, Sòng-tiâu hông-tè.
- 1204 nî – Aquitaine ê Eleanor, Hoat-kok ông-hō͘.
- 1548 nî – Zygmunt 1-sè Stary, Pho-lân kok-ông.
- 1922 nî – Karl 1-sè, Ò-tē-lī hông-tè.
- 1960 nî – Abdul Rahman, Má-lâi-se-a ê Yang di-Pertuan Agong
- 1991 nî – Martha Graham, Bí-kok bú-chiá.
Lí kám chai-iáⁿ...
- ... he Eng-lân Liverpool chhut-sin ê pop kiam rock ga̍k-thoân The Beatles tī thong sè-kài ê chiòng-phìⁿ hoān-bē liōn chhiau-kòe 10-ek tiuⁿ?
- ... he 1930 nî-tāi ê Tâi-oân liû-hêng-koa koa-chhiú Sûn-sûn sī Bāng Chhun-hong chi̍t tiâu koa ê goân-chhiùⁿ-chiá?
- ... he Ò-tē-lī chhut-sin ê Bí-kok tiān-iáⁿ bêng-seng Hedy Lamarr (siōng) sī hî-lûi bû-sòaⁿ-tiān ín-chhōa hē-thóng ê hoat-bêng-chiá?
