Tâi-oân Chhiú-gí

Wikipedia (chū-iû ê pek-kho-choân-su) beh kā lí kóng...

Tâi-oân Chhiú-gí/ Chhiú-gú (Eng-gú:Taiwan Sign Language) sī chú-iàu tī Tâi-oân thong-hêng ê chhiú-gí. Tâi-oân chhiú-gí ē-tàng tāi-khài khu-hun pak-pō͘ kap lâm-po͘ ê hong-giân, in kò-pia̍t hoán-èng Ji̍t-pún sî-tāi nn̄g keng a lông-a ha̍k-hāu só͘ kà Tang-kiaⁿ-sek kap Tāi-pán-sek Ji̍t-pún Chhiú-gí. Tâi-oân Chhiú-gí kap Ji̍t-pún Chhiú-gí tāi-khài ū 60 pha-sén sû-lūi sio-thong.

Tâi-oân chhiú-gí lēng-gōa chi̍t hong-bīn, te̍k-pia̍t sī sû-lūi ê pō͘-hūn, mā siū chiàn-āu thoân--kòe ê Tiong-kok Chhiú-gí éng-hióng.

2018 nî 12 goe̍h 25 hō,《Kok-ka Gí-giân/Gú-giân Hoat-tián Hoat》li̍p-hoat kong-pò͘, Tâi-oân Chhiú-gí/ Chhiú-gú mā lia̍t-ji̍p Tâi-oân ê Kok-ka Gí-giân/ Gú-giân.

Kán-kài[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Ji̍t-pún sî-tāi, Ji̍t-pún tī Tâi-pak, Tâi-lâm siat-li̍p Im-a (é-kháu) ha̍k-hāu. Tâi-pak sī "Ba̍k-chhun Bông-A Kàu-io̍k-só͘", sī chi̍t-ê thòe-hiu ê hái-kun i-koaⁿ Ba̍k-chhun Kín-Ngô͘ tī 1889 nî só͘ chhòng-pān. Tâi-lâm ū "Su-li̍p Tâi-lâm Bông-A Ha̍k-hāu", sio̍k-tī chû-siān ki-kò͘ Chû-hūi Īⁿ, lāi-pō͘ ū "Lông-A Pō͘", chian-sin sī Eng-kok soan-kàu-su Kam Ûi-lîm tī 1889 nî siat-li̍p ê Hùn-Bông Īⁿ, tī 1915 nî kái chheng-chò Bông-A Ha̍k-hāu. Che 2 keng ha̍k-hāu iōng chhiú-gí kàu-ha̍k, hō͘ Ji̍t-pún chhiú-gí phó͘-ki̍p tī Tâi-oân ê thiaⁿ-chiòng jîn-sū tiong-kan. Bêng-tī sî-kî kàu-io̍k hong-hoat hun-chò Tang-kiaⁿ kap Tāi-pán 2 tōa phài, Tang-kiaⁿ phài ê ha̍k-chiá tī pak-pō͘, Tāi-pán phài ê ha̍k-chiá tī tiong-lâm-pō͘.

Chiàn-āu ê thiaⁿ-chiòng kàu-io̍k tōa-liōng sú-iōng ùi Tiong-kok lâi ê chhiú-gí. In-ūi Tiong-kok ê su-chu tāi-to-sò͘ lâu-tī pak-pō͘, só͘-í Tâi-pak Khé-chhong Ha̍k-hāu sú-iōng chin-chōe Tiong-kok ê chhiú-gí sû, Tâi-lâm Khé-chhong Ha̍k-hāu kap Tâi-tiong hun-hāu tō khah chió siū-tio̍h éng-hióng. Tiong-kok su-chu ùi Pak-kiaⁿ, Lâm-kiaⁿ, Siōng-hái, Tiōng-khèng, Hâng-chiu téng-téng só͘-chāi, só͘ iōng ê chhiú-gí tāi-khài chha bô jōa-chōe.

Tâi-oân Chhiú-gí/ Chhiú-gú ê Hun-lūi[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Chū-jiân Chhiú-gí/ Chhiú-gú[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Chū-jiân Chhiú-gí/ Chhiú-gú sī lông-jîn ê bó-gú, gú-hoat kap thiaⁿ-jîn (chí ōe-tàng thiaⁿ-tio̍h siaⁿ-im kong-ōe ê lâng) koàn-sè sú-iōng ê kháu-gí gú-hoat hui-siông bô kâng, sī iōng chhiú-sè, chu-sè kap piáu-chêng só͘ cho͘-sêng--ê.

  • Pak-pō͘ Chhiú-gí:Ùi Tang-kiaⁿ hē-thóng lâi ê Ji̍t-pún Chhiú-gí kap Tiong-kok Chhiú-gí
  • Tiong-pō͘ Chhiú-gí:Tāi-pō͘-hūn lâi-chū Lâm-pō͘ Chhiú-gí
  • Lâm-pō͘ Chhiú-gí:Ùi Tāi-pán hē-thóng lâi ê Ji̍t-pún Chhiú-gí kap chi̍t-pō͘-hūn ê Tiong-kok Chhiú-gí

Chham-chiàu[siu-kái | kái goân-sí-bé]

  • Susan Fischer & Qunhu Gong (2010). "Variation in East Asian sign language structures". Chū Diane Brentari. Sign Languages. Cambridge University Press. ISBN 978-0-511-71301-9.