"Tiān-hō" pán-pún chi-kan bô-kāng--ê tē-hng
無編輯摘要 |
無編輯摘要 |
||
Tē 1 chōa: | Tē 1 chōa: | ||
{{DISPLAYTITLE:Tiān-hō}} |
|||
⚫ | |||
{| class="wikitable mw-collapsible" |
|||
'''Tiān-o''' ({{lang|zh|電荷}}) sī [[bu̍t-chit]] ê [[tiān-chû-ha̍k]] ê chi̍t chióng [[bu̍t-lí sèng-chit]]. |
|||
! colspan="2" |Tiān-hō |
|||
|- |
|||
⚫ | |||
|- |
|||
!Chia̍p-iōng hû-hō |
|||
|<math>q</math> |
|||
|- |
|||
!SI tan-ūi |
|||
|[[coulomb]] |
|||
|- |
|||
!Kî-tha tan-ūi |
|||
| |
|||
* [[ki-pún tiān-hō]] |
|||
* [[faraday]] |
|||
* [[ampere-tiám-cheng]] |
|||
|- |
|||
!iōng SI ki-pún tan-ūi |
|||
|C = A s |
|||
|- |
|||
![[Sī-liōng-sèng]]? |
|||
|sī |
|||
|- |
|||
![[Siú-hêng]]? |
|||
|sī |
|||
|- |
|||
![[Liōng-kong]] |
|||
|'''T''' '''I''' |
|||
|} |
|||
'''Tiān-hō''' ([[Hàn-jī]]: {{lang|zh|電荷}}, [[Eng-gí]]: electric charge) sī [[bu̍t-chit]] ê chi̍t chióng [[bu̍t-lí sèng-chit]], ū tiān-hō ê bu̍t-chit khǹg tī [[tiān-chû-tiûⁿ]] tiong ê sī, ē kám-siū-tio̍h [[la̍t]]. |
|||
Tiān-hō ū nn̄g chióng: ''chiàⁿ-tiān-hō'' (hû-hō: <math>+</math>) kap ''hū-tiān-hō'' (hû-hō: <math>-</math>). Tông-sèng tiān-hō ē hō͘-siong pâi-thek, í-sèng tiān-hō ē hō͘-siong khip-ín. |
|||
Tiān-hō ē-sái kè-sǹg i ê chē-chió, tō sī '''tiān-hō-liōng''' ia̍h sī '''tiān-liōng'''. Chiàⁿ tiān-hō ê liōng tio̍h ài iōng chiàⁿ-sò͘ lâi sǹg, hū tiān-hō--ê tio̍h ài iōng hū-sò͘ lâi sǹg. Tiān-hō ê [[SI|SI ián-seng tan-ūi]] sī [[coulomb]], hû-hō sī C, chit ê miâ lâi-chū Hoat-kok bu̍t-lí-ha̍k-ka [[Charles-Augustin de Coulomb]]. Tī tiān-ki kang-têng tiong, mā tiāⁿ-tiāⁿ ū lâng teh iōng ampere-tiám-cheng (Ah). Hòa-ha̍k iōng [[Faraday siông-sò͘]] tāi-piáu chi̍t [[Mol|mole]] tiān-chú ê tiān-liōng. Tī sò͘-ha̍k-sek lāi-té it-poaⁿ lóng sī iōng sió-siá [[La-teng Jī-bó|Lô-má-jī]] <math>q</math> lâi tāi-piáu tiān-hō ia̍h sī tiān-liōng. |
|||
Tiān-hō sī chi̍t ê [[siú-hêng-liōng]]: [[ko͘-li̍p hē-thóng]] ê chēng tiān-hō put-piàn. Che tō sī tiān-hō siú-hêng. |
|||
Tiān-hō sī ''[[liōng-chú-hòa--ê]]''. Ē-sái chū-iû chûn-chāi ê tiān-hō, i ê tiān-liōng it-tēng sī siōng chió tan-ūi ê chéng-sò͘ pōe. Chit ê siōng chió tan-ūi kiò-chò [[ki-pún tiān-hō]], hû-hō sī <math>e</math>, chha-put-to téng-î <math>1.602\times10^{-19}~\text{C}</math>. Sui-jiân [[quark]] chit khoán lia̍p-chú bô hû-ha̍p liōng-chú-hòa, in ê tiān-liōng lóng sī <math display="inline">\frac{1}{3}e</math> ê pōe-sò͘, tān-sī in it-tēng ē kiat-ha̍p chò-hóe, chiâⁿ-chò tiān-liōng ûi <math>e</math> ê chéng-sò͘ pōe ê lia̍p-chú. |
|||
Tiān-hō sī iû [[chhù-goân-chú lia̍p-chú]] só͘ chah--ê. It-poaⁿ bu̍t-chit ê chiàⁿ tiān-hō kap hū tiān-hō hun-pia̍t sī [[chit-chú]] kap [[tiān-chú]] só͘ chah--ê. Chit-chú ê tiān-liōng sī <math>+e</math>, tiān-chú ê tiān-liōng sī <math>-e</math>. |
|||
Tiān-hō ē thàu-kòe [[tiān-chû-tiûⁿ]] lâi kap pa̍t-ê tiān-hō ū kau-hō͘ chok-iōng, che tō sī [[tiān-chû-la̍t]], mā sī sì chióng [[ki-pún-la̍t]] chi it. Tiān-chû-tiûⁿ pau-koa [[tiān-tiûⁿ]] kap [[chû-tiûⁿ]]. Kan-ta chēng-chí ê tiān-hō tō ē tī sì-chiu sán-seng tiān-tiûⁿ, teh tín-tāng ê tiān-hō chiah ē sán-seng chû-tiûⁿ. [[Tiān-liû]] ê pún-chit sī tiān-hō ê liû-tōng. |
|||
{{stub}} |
{{stub}} |
||
[[Category:Chēng-tiān-ha̍k]] |
[[Category:Chēng-tiān-ha̍k]] |
2020-nî 9-goe̍h 9-ji̍t (pài-saⁿ) 14:33 ê siu-tēng-pún
Tiān-hō | |
---|---|
Chia̍p-iōng hû-hō | |
SI tan-ūi | coulomb |
Kî-tha tan-ūi | |
iōng SI ki-pún tan-ūi | C = A s |
Sī-liōng-sèng? | sī |
Siú-hêng? | sī |
Liōng-kong | T I |
Tiān-hō (Hàn-jī: 電荷, Eng-gí: electric charge) sī bu̍t-chit ê chi̍t chióng bu̍t-lí sèng-chit, ū tiān-hō ê bu̍t-chit khǹg tī tiān-chû-tiûⁿ tiong ê sī, ē kám-siū-tio̍h la̍t. Tiān-hō ū nn̄g chióng: chiàⁿ-tiān-hō (hû-hō: ) kap hū-tiān-hō (hû-hō: ). Tông-sèng tiān-hō ē hō͘-siong pâi-thek, í-sèng tiān-hō ē hō͘-siong khip-ín.
Tiān-hō ē-sái kè-sǹg i ê chē-chió, tō sī tiān-hō-liōng ia̍h sī tiān-liōng. Chiàⁿ tiān-hō ê liōng tio̍h ài iōng chiàⁿ-sò͘ lâi sǹg, hū tiān-hō--ê tio̍h ài iōng hū-sò͘ lâi sǹg. Tiān-hō ê SI ián-seng tan-ūi sī coulomb, hû-hō sī C, chit ê miâ lâi-chū Hoat-kok bu̍t-lí-ha̍k-ka Charles-Augustin de Coulomb. Tī tiān-ki kang-têng tiong, mā tiāⁿ-tiāⁿ ū lâng teh iōng ampere-tiám-cheng (Ah). Hòa-ha̍k iōng Faraday siông-sò͘ tāi-piáu chi̍t mole tiān-chú ê tiān-liōng. Tī sò͘-ha̍k-sek lāi-té it-poaⁿ lóng sī iōng sió-siá Lô-má-jī lâi tāi-piáu tiān-hō ia̍h sī tiān-liōng.
Tiān-hō sī chi̍t ê siú-hêng-liōng: ko͘-li̍p hē-thóng ê chēng tiān-hō put-piàn. Che tō sī tiān-hō siú-hêng.
Tiān-hō sī liōng-chú-hòa--ê. Ē-sái chū-iû chûn-chāi ê tiān-hō, i ê tiān-liōng it-tēng sī siōng chió tan-ūi ê chéng-sò͘ pōe. Chit ê siōng chió tan-ūi kiò-chò ki-pún tiān-hō, hû-hō sī , chha-put-to téng-î . Sui-jiân quark chit khoán lia̍p-chú bô hû-ha̍p liōng-chú-hòa, in ê tiān-liōng lóng sī ê pōe-sò͘, tān-sī in it-tēng ē kiat-ha̍p chò-hóe, chiâⁿ-chò tiān-liōng ûi ê chéng-sò͘ pōe ê lia̍p-chú.
Tiān-hō sī iû chhù-goân-chú lia̍p-chú só͘ chah--ê. It-poaⁿ bu̍t-chit ê chiàⁿ tiān-hō kap hū tiān-hō hun-pia̍t sī chit-chú kap tiān-chú só͘ chah--ê. Chit-chú ê tiān-liōng sī , tiān-chú ê tiān-liōng sī .
Tiān-hō ē thàu-kòe tiān-chû-tiûⁿ lâi kap pa̍t-ê tiān-hō ū kau-hō͘ chok-iōng, che tō sī tiān-chû-la̍t, mā sī sì chióng ki-pún-la̍t chi it. Tiān-chû-tiûⁿ pau-koa tiān-tiûⁿ kap chû-tiûⁿ. Kan-ta chēng-chí ê tiān-hō tō ē tī sì-chiu sán-seng tiān-tiûⁿ, teh tín-tāng ê tiān-hō chiah ē sán-seng chû-tiûⁿ. Tiān-liû ê pún-chit sī tiān-hō ê liû-tōng.
Pún bûn-chiuⁿ sī chi̍t phiⁿ phí-á-kiáⁿ. Lí thang tàu khok-chhiong lâi pang-chō͘ Wikipedia. |