"Ē-mn̂g-im Sin Jī-tián" pán-pún chi-kan bô-kāng--ê tē-hng

Wikipedia (chū-iû ê pek-kho-choân-su) beh kā lí kóng...
刪去的內容 新增的內容
Sunshine678thó-lūn | kòng-hiàn
Sunshine678thó-lūn | kòng-hiàn
無編輯摘要
Tē 1 chōa: Tē 1 chōa:
[[File:KJT.jpg|right|350px|thumb|Sin kū pán ê Ē-mn̂g-im Sin Jī-tián]]
[[File:KJT.jpg|right|350px|thumb|Sin kū pán ê Ē-mn̂g-im Sin Jī-tián]]
'''Ē-mn̂g-im Sin Jī-tián''' ([[Hàn-jī]]: 廈門音新字典), goân-bûn ti̍t-e̍k chò '''Chìn-chiu, Chiang-chiu kap Formosa kok chiu ê Ē-mn̂g-gí Pe̍h-ōe Jī-tián''' ([[Eng-gí]]: ''A Dictionary of Amoy Vernacular spoken throughout the prefectures of Chin-chiu, Chiang-chiu and Formosa''), [[1913 nî]] tī [[Tâi-lâm]] chhut-pán, iû [[So͘-kat-lân]] [[Tiúⁿ-ló Kàu-hōe]] thoân-kàu-sū [[Kam Ûi-lîm]] pian-siá ê chi̍t phō hâm-kài [[Choân-chiu]] (Chìn-chiu), [[Chiang-chiu]] kap [[Tâi-oân]] (Formosa) kháu-im ê [[Bân-lâm-gú]] [[Tâi-oân-ōe]] jī-tián, sio̍k-chheng '''Kam Jī-tián''' (甘字典). 2009 nî, [[Tâi-oân Kàu-hōe Kong-pò|Tâi-oân Kàu-hōe Kong-pò Siā]] tiông-sin siu-tēng liáu-āu chài-pán, chheh-miâ kái chò '''Kam Ûi-lîm Tâi-gú Jī-tián''' (甘為霖台語字典).
'''Ē-mn̂g-im Sin Jī-tián''' ([[Hàn-jī]]: 廈門音新字典), goân-bûn ti̍t-e̍k chò '''Chìn-chiu, Chiang-chiu kap Formosa kok chiu ê Ē-mn̂g Pe̍h-ōe Jī-tián''' ([[Eng-gí]]: ''A Dictionary of Amoy Vernacular spoken throughout the prefectures of Chin-chiu, Chiang-chiu and Formosa''), [[1913 nî]] tī [[Tâi-lâm]] chhut-pán, iû [[So͘-kat-lân]] [[Tiúⁿ-ló Kàu-hōe]] thoân-kàu-sū [[Kam Ûi-lîm]] pian-siá ê chi̍t phō hâm-kài [[Choân-chiu]] (Chìn-chiu), [[Chiang-chiu]] kap [[Tâi-oân]] (Formosa) kháu-im ê [[Bân-lâm-gú]] [[Tâi-oân-ōe]] jī-tián, sio̍k-chheng '''Kam Jī-tián''' (甘字典). 2009 nî, [[Tâi-oân Kàu-hōe Kong-pò|Tâi-oân Kàu-hōe Kong-pò Siā]] tiông-sin siu-tēng liáu-āu chài-pán, chheh-miâ kái chò '''Kam Ûi-lîm Tâi-gú Jī-tián''' (甘為霖台語字典).


== Chok-chiá kap pōe-kéng ==
== Chok-chiá kap pōe-kéng ==

2020-nî 11-goe̍h 7-ji̍t (pài-la̍k) 05:23 ê siu-tēng-pún

Sin kū pán ê Ē-mn̂g-im Sin Jī-tián

Ē-mn̂g-im Sin Jī-tián (Hàn-jī: 廈門音新字典), goân-bûn ti̍t-e̍k chò Chìn-chiu, Chiang-chiu kap Formosa kok chiu ê Ē-mn̂g Pe̍h-ōe Jī-tián (Eng-gí: A Dictionary of Amoy Vernacular spoken throughout the prefectures of Chin-chiu, Chiang-chiu and Formosa), 1913 nîTâi-lâm chhut-pán, iû So͘-kat-lân Tiúⁿ-ló Kàu-hōe thoân-kàu-sū Kam Ûi-lîm pian-siá ê chi̍t phō hâm-kài Choân-chiu (Chìn-chiu), Chiang-chiu kap Tâi-oân (Formosa) kháu-im ê Bân-lâm-gú Tâi-oân-ōe jī-tián, sio̍k-chheng Kam Jī-tián (甘字典). 2009 nî, Tâi-oân Kàu-hōe Kong-pò Siā tiông-sin siu-tēng liáu-āu chài-pán, chheh-miâ kái chò Kam Ûi-lîm Tâi-gú Jī-tián (甘為霖台語字典).

Chok-chiá kap pōe-kéng

Kam Ûi-lîm (William Campbell) bo̍k-su tī So͘-kat-lân ê Glasgow chhut-sì. 30 hòe lâi-kàu Tâi-oân, í Tâi-lâm chò ki-tē khai-sí soan-kàu, chêng-āu 46 tang (1871 nî kàu 1917 nî), ùi lâm-pō͘ ê Pi-thâu (Hōng-soaⁿ) káu pak-pō͘ ê Tām-chúi, tang-pō͘ kàu Kat-má-lân, m̄ khì kòe gōa-tó ê Phêⁿ-ô͘. I ē-hiáu kóng Eng-gí, Tâi-oân-ōe, Ji̍t-pún-ōe kap Hô-lân-ōe.

Kam bo̍k-su tī jī-tián ê thâu-sū kóng: "Góa sì-cha̍p gōa nî chêng, kàu Tâi-oân ê sî, lóng bô chit-hō ê jī-tián, iā lóng bô chai-iáⁿ ê sian-siⁿ tī-leh; só͘-í góa kín lâi chhut-la̍t, tōa ǹg-bāng che jī-tián ōe pang-cho͘ chōe-chōe lâng bat jī chiah khah ōe hiáu chīn pún-hūn." Hia̍p-cho͘ Kam bo̍k-su chò pian-siu khang-khòe ê lâng ū Tâi-lâm Kàu-hōe ê ha̍k-seng Lîm Kím-seng (林錦生) hū-chek tha̍k-im ki-chhó͘ ê pō͘-hūn, lūi-chi̍p kāng im bô kāng jī ê Hàn-jī; í-ki̍p Tân Tōa-lô (陳大鑼) chiap-sio̍k hia̍p-cho͘ jī-tián kái-gī, chéng-pian kap kàu-chèng, hō͘ jī-tián tī 1913 nî sūn-lī chhut-pán.

Le̍k-sú

1913 nî chhut-pán, chho͘-pán iû Yokohama Hok-im Ìn-soat Tu-sek Hōe-siā ìn-soat, Tâi-lâm Tâi-oân Kàu-hōe Kong-pò Siā hoat-hêng 1,000 chheh.[1] 1923 nî 7 goe̍h, tē-jī pán iû Pa-khek-lé bo̍k-su kàm-ìn, tī Yokohama ìn-soat ê sî tú-tio̍h 1923 nî 9 goe̍h chhe 1 ê Koan-tang Tōa Tē-tāng, ìn hó-sè ê 1,500 pún choân-pō͘ sio-tiāu, chí-hó kái tī Siōng-hái Siong-bū Ìn-su Koán têng ìn 1,000 pún, tī 1924 nî 8 goe̍h hoat-hêng. 1933 nî 8 goe̍h koh-chài hoat-hêng tē-sì pán 3,000 pún.

Kui pún chheh chi̍t khai-sí siu-lio̍k iok 15,000 jī, tāi-seng cheng-pó͘ ê sin-jī tōa-pō͘-hūn sī hòa-ha̍k goân-sò͘, tùi kho-ha̍k siá-chok ū pang-cho͘. Bóe-á jī-tián it-ti̍t chài-pán, mā ū sió-kóa cheng-pó͘, chhin-chhiūⁿ "kán-siá jī e tiah-iàu" kap "Hàn-jī ê bo̍k-lio̍k" téng. Chit pún chheh sī Tâi-oân chit-má siāng thong-hêng ê Pe̍h-ōe-jī sû-tián chi-it, kàu 1997 nî ûi-chí í-keng hoan-ìn 19 pán.[2]

Tiān-náu phah-jī pâi-pán ê Kam Ûi-lîm Tâi-gú Jī-tián tī 2009 nî 3 goe̍h chhut-pán.

Lōe-iông kap pian-pâi

Chham-khó

Gōa-pō͘ liân-kiat