Bí-kim

Bí-kim iah sī kóng Bí-kok chîⁿ sī Bí-kok ê koaⁿ-hong hoè-pè, he̍k-chiá-sī kóng khah pe̍h--leh, tō sī Bí-kok Liân-pang Tû-pī Gîn-hâng (Federal Reserve, The Fed) hoat-hêng ê chîⁿ. It-poaⁿ teh su-siá iah ìn-soat ê sî, i ê kì-jīn sī $, mā tiāⁿ-tiāⁿ kán-séng tsò USD.

Bí-kim choá-phiò ê chhiò-bīn (chiàⁿ-bīn).

Bí-kim 1 kho͘ ê choá-phiò koân-téng ū George Washington ê siōng. 1 kho͘--ê lia̍h-goā, koh ū 2, 5, 10, 20, 50, kap 100 kho͘ bīn-gia̍h ê choá-phiò.

Tû-khì choá-phiò, bí-kim mā ū gîn-kak-á, chit lāi-té ū-ê sek-chúi sī gîn--ê, ū-ê sī kim--ê, chū-tōng hoat-toē-ki (vending machine) sù-siông sī chāu gîn-kak-á, in-ūi tùi ke-khì lâi kóng, beh thò͘ gîn-kak-á ē pí thò͘ choá-phiò khah kán-tan. M̄-koh nā it-poaⁿ lâng tian-tò sī khah chia̍p ēng choá-phiò.

1 kho͘ bí-kim hun-chò 100 sián, 1 sián sī tī Bí-kok siōng kē ê hoè-pè tan-ūi. Iā gîn-kak-á--ni̍h ū hit-lō poàⁿ kho͘ gîn--ê, tō sī ta̍t 50 sián ê ì-sù. Nā sī sì-hūn-it (quarter) ê gîn-kak-á, tō ta̍t-tit 25 sián. Cha̍p-hūn-it (dime)--ê sī ta̍t 10 sián. Jī-cha̍p-hūn-it (nickel)--ê ta̍t 5 sián. Siōng sè îⁿ--ê, sī kan-taⁿ ta̍t 1 sián--ê, hō-chò penny. M̄-koán sī gîn-kak-á iah choá-phiò, in ê chhiò-pêng lóng ū chhut-miâ ê Bí-kok-lâng ê bīn-bô͘.

Bí-kim choá-phiò chèng-sek ê miâ sī "Liân-pang Tû-pī Phiò" (Federal Reserve Note). "Liân-pang Tû-pī" chí Bí-kok Liân-pang Tû-pī Gîn-hâng. Bí-kok Hiàn-hoat ū bat tēng kóng Bí-kok chèng-hú tio̍h lâu kàu-gia̍h ê n̂g-kim thang lúi-oāⁿ i só͘ hoat-hêng ê choá-phiò. Iā tō sī kóng, tī chit-ê chêng-hóng chi-hā, bí-kim choá-phiò sī ē-ēng-tit kap Bí-kok chèng-hú lúi-oāⁿ n̂g-kim--ê. M̄-koh 1971 nî Bí-kok í-keng hùi-sak chit-ê kim-pún-ūi ê chè-tō͘, iā taⁿ kok-chè-siōng tùi bí-kim ê sìn-sim chú-iàu sī khò Bí-kok ê keng-chè, kun-sū téng-téng ê chéng-kô kok-le̍k teh chi-chhî.

Tō chhin-chhiūⁿ taⁿ chē-chē hoè-pè kāng-khoán, hiān-chhú-sî ū chin toā sò͘-gia̍h ê bí-kim sī chêng-kah-taⁿ lóng m̄-bat chin-chiàⁿ ìn-soat hoat-hêng chò si̍t-thé--ê, in kan-taⁿ sī í tiān-chú kì-lio̍k ê khoán-sek khiām tiàm kháu-chō--ni̍h.