Portal:Bûn-hòa

Tê-ba̍k: Bûn-hòa; Chū-jiân; Chong-kàu; Jîn-sè; Kiān-khong; Ki-su̍t; Le̍k-sú; Siā-hōe; Sò͘-ha̍k; Tē-lí; Tiat-ha̍k

Bûn-hòa Mn̂g-kháu-ia̍h

Bûn-hòa sī lâng oa̍h-tāng ê hêng-sè, kiam hō͘ chia oa̍h-tāng sán-seng ì-bī kap tiōng-iàu-sèng ê siōng-cheng kò͘-chō. Bûn-hòa ē-tàng hông "liáu-kài chò liân kî-tiong chhòng-chō-chiá iā kēng-cheng ê siōng-cheng kap ì-bī ê hē-thóng, khiàm-khoat kò͘-tēng ê pian-kài, it-ti̍t leh liû-tōng, koh hō͘-siōng kau-liû kiam saⁿ-cheⁿ". Bûn-hòa ē-tàng tēng-gī chò só͘-ū seng-oa̍h ê hong-sek: pau-koat gē-su̍t, sìn-gióng, kap chi̍t-ê kûn-thé tāi-tāi siong-thoân ê chè-tō͘. Bûn-hòa mā hông kiò chò sī "kui-ê siā-hōe ê seng-oa̍h hong-sek". Chiàu kòng to̍h pau-koat thé-thóng, chhēng-chhah, giân-gí, chong-kàu, gî-sek, koh ū hêng-tōng ê kui-hoān, pí-lūn hoat-lu̍t kap tō-tek chhām sìn-gióng ê hē-thóng hâm gē-su̍t.

Kè-sio̍k liáu-kái bûn-hòa...

Têng kéng kòe-soán hāng-bo̍k (piàⁿ-chheng)

pian-chi̍p

Kòe-soán ê bûn-chiuⁿ

Poa̍h-poe sī bîn-kan sìn-gióng tiong, ēng poe-chîⁿ hiòng sîn-bêng kiû-khit, mn̄g tāi-chì ê chi̍t chióng tōng-chok. Chi̍t hù poe-chîⁿ ū nn̄g-tè. Múi-tè kok-ū chi̍t-bīn im-bīn, chi̍t-bīn iông-bīn. Lán-lâng pēng-bô choân-lêng. Ū lio̍k-sîn-bô-chú, ū hiòng sîn-bêng khit-thó mn̍gh-kiāⁿ ê sî-chūn. Kiû-khit-chiá siang-chhiú hap-phâng poe-chîⁿ, khiân-sêng kháu-ho͘ tùi-siòng sîn-bêng miâ-hō, chheng-chhó bêng-khak kóng-chhut ka-kī--ê su-kiû, tông-sî chhéng-kiû sîn-bêng í chhut liân-soà kúi-siūⁿ-poe ûi-chún, siang-chhiú khin-khin hiat-chhut poe-chîⁿ, poe-chîⁿ tiāⁿ-tio̍h tī thô͘-kha ê chêng-hêng tō-sī sîn-bêng ê ì-sù.

...Bûn-khò͘/Ka-thiamKè-sio̍k...

pian-chi̍p

Kòe-soán ê iáⁿ-siōng

Credit: Dungodung

Barcelona Ciutat Vella khu ê La Boqueria chhī-tiûⁿ lāi-bīn bē chi̍t-ê kóe-chí tàⁿ.

...Bûn-khò͘/Ka-thiamKè-sio̍k...

pian-chi̍p

Kòe-soán ê jîn-bu̍t

Inô Kanori (伊能嘉矩; 1867 nî 6 goe̍h 11 ji̍t – 1925 nî 9 goe̍h 30 ji̍t) sī Ji̍t-pún ê jîn-lūi-ha̍k kiam bîn-sio̍k-ha̍k-ka, sī chin tiōng-iàu ê Tâi-oân gián-kiù ha̍k-chiá. I sī tùi Iwate-koān ê Tôno chhut-sì--ê. Inô tī 1886 nî ji̍p-khì Iwate-koān ê su-hoān ha̍k-hāu tha̍k-chheh, m̄-koh i chhui-sak ha̍k-seng ūn-tōng, choaⁿ-á hō͘ lâng thè-o̍h. Liáu-aū, i kòe Tang-kiaⁿ chū-siu, kiam chò sin-bûn siá-chok ê khang-khoè. Tùi 1893-nî khai-sí, i toè Tang-kiaⁿ Tè-kok Tāi-ha̍k ê Tuboi Syôgorô (坪井正五郎) kàu-siū tha̍k jîn-lūi-ha̍k. 1895-nî, Ji̍t-pún chiàm Tâi-oân, Inô í lio̍k-kun kò͘-oân ê sin-hūn kòe ka Tâi-oân, mā khai-sí i iok-lio̍k 10-tang ê Tâi-oân chāi-tē tiau-cha gián-kiù.

...Bûn-khò͘/Ka-thiamKè-sio̍k...

pian-chi̍p

Lí kám chai-iáⁿ...

... he Hoat-kok ha̍k-chiá Bruno Latour kì-lio̍k kho-ha̍k-ka tī si̍t-giām-sek ê gián-kiù oa̍h-tāng, kā siá chò chi̍t pún hō chò Si̍t-giām-sek Seng-oa̍h ê jîn-lūi-ha̍k gián-kiù tì-chok?
... he hiān-tāi ê ne-kut-tái tāi-seng sī Saⁿ-cha̍p-nî Chiàn-cheng ê sî Hoat-kok-lâng tùi Croatia ê peng-á chhēng-chhah o̍h--lâi-ê?
... he Ìn-tō͘ bûn-hòa ê chong-kàu sèng-su, tiat-ha̍k kiam sîn-ōe sū-sū-si Mahabharata (tô͘) lāi-bīn hâm 180-bān-ê tan-jī?

...Bûn-khò͘/Ka-thiamKî-tha...

pian-chi̍p

Kòe-soán ê ín-kù

“

Góa siong-sìn lán ēng lán-ê bûn-hòa só͘ pī-pān ê khì-kū leh su-sióng sī pí ēng lán-ê sin-thé leh su-sióng khah chē, só͘-í ū hia khah tōa piàn-iūⁿ ê siūⁿ-hoat tī che sè-kài. Su-sióng sī kám-kak ê chi̍t khoán hêng-sek; kám-kak sī su-sióng ê chi̍t khoán hêng-sek.
(I believe that we think much more with the instruments provided by our culture than we do with our bodies, and hence the much greater diversity of thought in the world. Thinking is a form of feeling; feeling is a form of thinking.)

”

— Susan Sontag, "Susan Sontag: The Rolling Stone Interview" chham Jonathan Cott (1978 nî; 1979 nî 10 goe̍h 4 ji̍t chhut-pán)

...Bûn-khò͘/Ka-thiamKî-tha...

pian-chi̍p