Oai-ko-phìⁿ

Wikipedia (chū-iû ê pek-kho-choân-su) beh kā lí kóng...

Oai-ko-phìⁿ sī biâu-siá lâng ê sin-thé ah sī sèng-hêng-ûi, lâi chhì-kek lâng-ê sèng-io̍k ê iáⁿ-phìⁿ. Oai-ko-phìⁿ ū kî-thaⁿ ê kóng-hoat, chhin-chhiūⁿ A phián, saⁿ-kip-phìⁿ, sek-chêng-phìⁿ, o͘-phìⁿ kap bah-phìⁿ téng-téng.

Le̍k-sú[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Oai-ko-phìⁿ ê le̍k-sú kap tiān-iáⁿ chha-put-to pîⁿ-kú. 1890 nî-tāi Au-chiu khai-sí ū lâng pàng-tiān-iáⁿ hong khoàⁿ, bô-jōa-kú tio̍h ū lâng teh pàng oai-ko-phìⁿ, hit-sî pàng-ê kan-taⁿ sī cha-bó͘-lâng teh thǹg-saⁿ nā-tiāⁿ. Chhut-miâ ê chhōa-thâu-lâng ū Eugene Pirou kap Albert Kirchner. Eugene Pirou oân-tóe sī chò oai-ko liap-iáⁿ ê. Kùi-nā tang liáu-āu, chit-chióng oai-ko-phìⁿ tio̍h khì hō͘ hoat-lu̍t kìm-·khì, piàn-chò tī tê-tiàm-á ah-sī cha-po͘-lâng su-hā thau-thau teh khòaⁿ ê mi̍h-kiāⁿ.

Ū kì-lio̍k siōng-chá ê oai-ko-phìⁿ sī 1908-nî ê Hoat-kok phìⁿ, A L'Ecu d'Or ou la bonne auberge ("Lâi-khì L'Ecu d'Or chit-keng chán ê hòan-á-keng"), sī kóng chı̍t-ê peng-á kap lú-siā ê né-chiàng iu-hōe ê keng-kòe. Chóng-sī thâu-chı̍t-chhut ū tī tiān-iáⁿ-īⁿ poaⁿ koh ū kio̍k-chêng ê sī 1970-nî ê Bí-kok phìⁿ, Mona (mā hō-chò Chāi-sek koh gâu-chhio ê Mona, Eng-gí Mona, the Virgin Nymph).

1960 nî-tāi liáu-āu, Kē-tē-kok kap Pak Au-chiu bô koh sím-cha tiān-iáⁿ ê lōe-iông; 1970 nî-tāi, Bí-kok ê hoat-lu̍t ún-chún oai-ko-phiⁿ tī tiān-iáⁿ-iⁿ poaⁿ, oai-ko-phiⁿ tōa-chhut.

Kho-ki tùi oai-ko-phìⁿ ê éng-hióng[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Tī 1970-nî-tāi phah oai-ko-phìⁿ kap phah phó͘-thong ê tiān-iáⁿ bô siáⁿ-mı̍h cheng-chha. Liap-iáⁿ-ki chin tāng, bô hoat-tō͘ ēng lâng lâi the̍h, ài khǹg tī thih-kè-á téng, ēng lián-á sak leh kiâⁿ. Hûi-luh-mu chiâⁿ kùi, chı̍t-chhioh chı̍t-chhioh lòng ài pó-sioh. Tùi-chiau, phah-kng lóng ài choan-gia̍p ê lâng chiah ōe-hiáu. Khì phah oai-ko-phìⁿ ê, tiāⁿ-tiāⁿ sī siàu-liân ū châi-chêng, iau-bōe chhut-miâ ê tō-ián, ūi-tio̍h beh thàn-chîⁿ chiah lâi phah oai-ko-phìⁿ. Hit-sî ê oai-ko-phiⁿ khah tiōng kio̍k-chêng, ōe-bīn mā khah iù-lō͘.

Hiān-chú-sî sò͘-ūi lio̍k-iáⁿ ê ki-su̍t chìn-pō͘, m̄-bián choan-gia̍p ê lâng tio̍h ū hoat-tō͘ phah-phìⁿ. Chhī-tiûⁿ kèng-cheng, tōa-pō͘-hūn ê oai-ko-phìⁿ sī sió-sêng-pún phah-·chhut·lâi ê, bô-hoat-tō͘ kò͘-tio̍h kio̍k-chêng, ōe-bīn mā khah chho͘-siap.

Tiān-chú sî-tāi tiān-ló kap bāng-lō͘ piàn-chò oai-ko-phìⁿ thoân-pò͘ ê só͘-chai. Koh ū chiâⁿ-chōe lâng ēng webcam teh phah hiān-tiûⁿ ê hōng khoàⁿ.

Oai-ko-phìⁿ ê lūi-pia̍t[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Pian-chi̍p tiong Chit pha iáu-bōe ū lâng siá. Chhiáⁿ tàu pó͘-chhiong lōe-iông.

Chhut-miâ ê oai-ko-phîⁿ[siu-kái | kái goân-sí-bé]