Pò͘-tē-hì

Wikipedia (chū-iû ê pek-kho-choân-su) beh kā lí kóng...

Pò·-tē-hì (布袋戲) sī 1-chióng tē-hng hì-kio̍k, Bân-lâm pò·-tē-hì chú-iàu liû-hêng tī Bân-lâm kah Tâi-ôan, pēng-chhiáⁿ tī Tâi-ôan tit-tio̍h chin tōa ê kái-liông, siāng chhut-miâ--ê, pí-lūn N̂g Chùn-hiông pò·-tē-hì, sǹg-sī Tâi-ôan tiān-sī pò·-tē-hì ê tāi-piáu, i ê piáu-ián gē-su̍t kah gí-giân hong-keh ū chin-kôan ê chúi-chún. Pò·-tē-hì tī Tâi-ôan sīm-chí hoat-tián chiâⁿ-chòe 1-khóan liû-hêng bûn-hòa.

Iú-koan pò·-tē-hì ê kì-chài[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Pò·-tē-hì, tī Tiong-kok bîn-kan, mā kiò-chòe chhiú-tiong ka-lé, i ê le̍k-sú hàm-hàm kú-tn̂g. Kin-kù Bú-lîm kū-sū kah Tang-kiaⁿ bāng-hôa-lio̍k ê kì-chài, Tiong-kok Sòng-tāi ê sî to̍h í-keng ū pò·-tē-hì ê piáu-ián chhut-hiān tī kiong-têng iàn-hōe tang-tiong.

Bân-lâm pò·-tē-hì siāng-chá chhut-hiān tī Bêng-tiâu Ka-chēng ê sî-tāi. Thôan-soat kóng, Chôan-chiu siù-châi Niû Péng-lân (梁炳鳞), in-ûi khó kong-bêng bô-tiâu, sim-chêng ut-chut, ū 1-kang i chio pêng-iú tàu-tìn khì Chôan-chiu Khai-gôan-si thiu-chhiam pak-kòa, siòng-miā-sian tī i ê chhiú-chiúⁿ siá liáu 5-ê jī kong-bêng chāi chiáng-tiong. Lái kóng chit-ê Niû--sian-si chêng ùi Khai-gôan-sī tò-tńg-lâi liáu-āu, mā m̄-bat koh khó-tio̍h kong-bêng, i khòaⁿ-phòa liû-liōng tī ke-thâu-hāng-bóe, kóng-kó· tō· ji̍t-chí, in-ūi kiaⁿ kiàn-siàu, thiau-kang iōng 1-tè pò·-lî-á (布帘仔) lia̍h bīn, bô ài hō·-lâng jīn chhut i lâi, i chú-ngó· kái-soeh kóng che hō-chòe keh lî-á kóng-kó·. Ū 1-ji̍t, 1-ê lāng ka-lé-hì ê sai-hū mā lâi thiaⁿ Niû siù-châi kóng-kó·. Chit-ê lāng ka-lé-ang-á ê sai-hū kám-kak Niû siù-châi kóng-kó· kóng liáu chin-chiàⁿ chán, iu-kî gí-giân chhù-bī koh kho̍k-khe (chhiò-khoe), kò·-sū kóng-kah khiā-chin-khiā-hiān. Liáu-āu, chit-ê ka-lé-sai chôaⁿ kiàn-gī Niû siù-châi kóng-kó· ê sî to̍h-ài chhiú theh ka-lé-ang-á, ná kóng ná lāng, pēng-chhiáⁿ kà i lāng ka-lé-ang-á ê phiat-pō·. Che í-āu, tī Bân-lâm tē-khu to̍h ta̍uh-ta̍uh-á chhut-hiān chit-chióng chhiú-tiong ka-lé-hì, in-ūi ka-lé-ang-á ê sin-khu sī iōng pò· chò ê lâng-á-pak, chhin-chhiūⁿ pò·-tē, chāi-tōe ê peh-sèⁿ chôaⁿ kā i hō·-chòe pò·-tē-hì.

Put-jî-kò lēng-gōa koh ū chi̍t-chióng kóng-hoat, kóng he sī in-ūi piáu-ián ê ke-si-thâu-á chin kan-tan, kan-ta ū 1-kha pò·-tē to̍h ē-tàng sì-kè khì piáu-ián, só· í kiò-chòe pò·-tē-hì.   Bûn-jī kì-chài kóng, pò·-tē-hì khai-sí tī Chôan-chiu chit-ê só·-chāi sî-kiâⁿ--khí-lâi, chha-put-to sī tī Chheng-tiâu Khiân-liông ê sî-tāi. tī Chheng-tāi, Chôan-chiu-hú kóan-ha̍t chi-hā ê 5-ê kōan lóng-ū choan-tê leh lāng pò·-tē-hì thàn-chia̍h ê ka-cho̍k.

Pò·-tē-hì ê phài-hē[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Kó·-chá lâng kóng, pò·-tē-hì tāi-seng chhut-hiān tī Chôan-chiu-hú 5-ê kōan, lō·-bóe chiah-koh thôan kàu Chiang-chiu-hú chit kak-sì, tio̍k-chiām hêng-sêng 2-ê bô-siâng ê phài-pia̍t. Chóng--ê lâi kóng, Chôan-chiu ê pò·-tē-hì hō·-lâng kiò-chòe lâm-phài, Chiang-chiu ê pò·-tē-hì hō-chò pak-phài. Lâm-phài ê piáu-ián sī mô·-hóng Chôan-chiu chāi-tē ê ka-lé-hì, iōng chéng-thâu-á lāng, che to̍h-sī ka-lé chiúⁿ-tiong pan, lēng-gōa nā-sī mô·-hóng lê-hn̂g-hì piáu-ián--ê, kiò-chòe lê-hn̂g-chiúⁿ. Pak-phái ê piáu-ián hong-sek chú-iàu sī mô·-hóng Kiaⁿ-kio̍k, só·-í lâng kiò-chòe kiaⁿ-pan-thé.

Gōa-pō·-thâu ê liân-kiat[siu-kái | kái goân-sí-bé]