Thu̍t-the

Wikipedia (chū-iû ê pek-kho-choân-su) beh kā lí kóng...
làu-the--ê chêng-hêng

Tuì chhī-leng tōng-bu̍t lâi kóng, thu̍t-the, làu-the[1] iah-sī liû-sán sī chí phoe-thai iah thai-jî bē-chêng chhut-sì, koāⁿ-kūi (捾膭, ū-kūi iah-sī ū-sin--ê chōng-thāi) tō thê-chá chhé-soah. Thu̍t-the ū-khó-lêng sī ka-tī hoat-seng--ê, che tiāⁿ-tiāⁿ sī in-ūi koè-têng-tiong ū toh-ūi chhut būn-tê ê khí-tì. Nā jîn-lūi ū-tang-sî-á ē thiau-kang chò hō͘ thu̍t-the, che kiò-chò phah-thoat-sin.

Iù-the kap gín-á-the ê khu-pia̍t[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Lâng ū-sin liáu-āu tio̍h ēng 38 lé-pài thang tióng-sêng liáu-āu chhut-sì. It-poaⁿ sī lāu-bú siōng-boé pái goa̍h-sìn liáu-āu 40 lé-pài liáu-āu tō seⁿ-kiáⁿ. Tī lāu-bú pa̍k-tó͘ teh sêng-tióng ê siōng-khí-thâu 8 ê lé-pài tō kiò-chò iù-the (Eng-gí: embryo), koh lâi ê 32 lé-pài tō kiò-chò gín-á-the (Eng-gí: fetus).

Thu̍t-the ê lūi-hêng[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Thu̍t-the ū 2 ê toā lūi. Ū-sî-chūn, sī ū-sin ê koè-têng-tiong thut-thoê, kiat-kó iù-the iah gín-á-the chū-án-ne sí--khì. Tsit-ê chêng-hêng hò-chò bú-sin-sí.

Thu̍t-the tī chi̍t-kuá sî-chūn tùi hū-jîn-lâng sī kài gûi-hiám--ê. Hū-jîn-lâng seⁿ-kiáⁿ mā chin kan-kè, i huān-sè chin hoân-ló͘, koh kiám-chhái i bô siūⁿ-beh ài gín-á, nā án-ne, i tō ū-khó-lêng thiau-kang kā chhé-soah. Chit-ê chêng-hêng, tō kiò-chò phah-thoat-sin.

Téng-koân chit 2 khoán, nā iù-the iah gín-á-the ùi chú-kiong chhut--lâi, tō sī oân-choân thu̍t-the, ū-sî-chūn, iù-the iah gín-á-the ē iû-goân lâu tī chú-kiong--ni̍h, che hō-chò thu̍t-the pāi-bé (missed abortion). Nā thu̍t-the pāi-bé, tio̍h thàu-koè chhiú-su̍t kā the the̍h--chhut-lâi, án-ne hū-jîn-lâng chiah bē kám-jiám phoà-pēⁿ.

Phah-thoat-sin (thiau-kang hō͘ thu̍t-the)[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Siông-sè chhiáⁿ khoàⁿ: Jîn-kang liû-sán

Bêng-chheng[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Nā the sī in-ūi chū-jiân ê in-toaⁿ tī ū-sin ê thâu 20 lé-pài--ni̍h sí--khì, lán kóng siáu-sán iah làu-the. Nā tī tē 20 kàu 37 lé-pài tō seⁿ-kiáⁿ, tō sī chá-sán (buē-chiok-goe̍h-seⁿ). The nā tī 20 lé-pài liáu-āu tī chú-kiong sí--khì, he̍k-sī seⁿ ê sî chuâⁿ sí, tō kiò-chò sí-the iah-sī sí-sán (Eng-gí: stillbirth). Chá-sán kap sí-the it-poaⁿ bô khoàⁿ-chò sī siáu-sán.

Chham-khó[siu-kái | kái goân-sí-bé]

  1. Chu Chú-hông (朱子宏), Tiuⁿ Chi-giâm (張之嚴), "I-iōng Tâi-gú Kàu-ha̍k", Kok-li̍p Tâi-oân Tāi-ha̍k I-ha̍k-īⁿ