Chheng-kok hêng-chèng hoat

Wikipedia (chū-iû ê pek-kho-choân-su) beh kā lí kóng...
Tshing-kok hîng-tsìng huat
Chok-chiá Tsú-pian Oda Yorozu [en]
Original title 清国行政法
(Shinkoku Gyōseihō)
Gí-giân Ji̍t-gú
Tê-châi Huat-lu̍t
Lūi-hêng Hîng-tsìng huat [de]
Chhut-pán Tâi-uân tsóng-tok-hú
Chhut-pán-siā Ganshōdō tshik-tiàm
(巌松堂書店)
Chhut-pán ji̍t-chí
1915 (tsiau 11)
Bāng-chām Tshing-kok hîng-tsìng huat: Lîm-sî tâi-uân kū-kuàn tiau-tsa-huē

Tshing-kok hîng-tsìng huat (ji̍t-gú: 清国行政法 (しんこく ぎょうせいほう/Shinkoku Gyōseihō)), sī Lîm-sî tâi-uân kū-kuàn tiau-tsa-huē sóo tsoo-tsit kah tsàn-tsōo í-lâi tsìn-hîng tsi kū-kuàn tiâu-tsa kè-uē, sóo tshut-pán ê "Tshing-kok hîng-tsìng huat" tshik-tsik luē-iông lóng-tsóng hun 6-kuàn [en], tī 1905-nî tsì 1913-nî tsi-kan hun-pia̍t tshut-pán. İ-ê bo̍k-tik teh í kīn-tāi [en] Au-lio̍k [en] kong-huat [en] kài-liām, pīng pué-tshing Tâi-uân ji̍t-tī sî-kî tsiân ê kuann-hú [en] hîng-uî teh Ji̍t-pún thóng-tī liáu-āu kū-iú hô-tsióng huat-lu̍t siōng ê hāu-li̍k; pīng-tshiánn tsìn-tsi̍t-pōo kái-bîng tāi-tshing tè-kok ê li̍p-huat thé-lē, tsìng-hú tsoo-tsit, kok-tsióng hîng-tsìng luī-hîng ê huat-lu̍t kuan-hē.[1]

Pian-tsuàn king-uī[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Tshing-kok hîng-tsìng-huat ê tsú-iàu pian-tsuān tsiá sī Oda Yorozu [en]; pīng iú pian-tsi̍p uí-guân tsu-jû Kano Naoki [de], Asai Torao [ja], Katou Shigeru [ja] tíng-jîn; ji̍t-āu tsiah ê lâng lóng tsiânn-tsò Ji̍t-pún hàn-ha̍k-kài tiōng-iàu ê ha̍k-tsiá. Oda Yorozu [en] i-kî kin-kì to-Tik-kok hîng-tsìng huat kàu-kho-su thé-lē pian-siá ê "Hîng-tsìng huat káng-gī" (行政法講義) uî lâm-pún, tsìn-hîng "Tshing-kok hîng-tsìng huat" (清國行政法) tsi pian-tsuàn, kî-kan pīng-tshiánn kiap-tsa̍p tsu-to Tiong-kok kóo-tián tsi tiah-iàu phiàn-tuann. Thâu-sing khai-sí iû kok pian-tsip uí-uân-huē siá-sîng tshoo-kó iauau, koh-hōo Oda Yorozu [en] thóng-tiû tsing-san, tsiânn-tsò lán sóo-kóng “Oda liû” bûn-thé. Pún kè-uē tī 1903-nî 10-gue̍h teh Kyoto tāi-ha̍k lāi-té siat-tī gián-kiù-sik khai-sí pian-tsuàn, li̍k-sî 10-nî kò-sîng. Tē-1 tsheh huàn-lūn tshut-pán liáu-āu, ū tong-sî tiong-kok liû-ji̍t ha̍k-sing Ting Hóo (鄭萀), Tîn Ú-liân (陳與年), Liông Tsé-tòng (梁濟棟) tíng-tíng jîn-sū huan-i̍k tsò tiong-bûn, tsū-án-ne Lîm-sî tâi-uân kū-kuàn tiau-tsa-huē piān uí-tshiánn tsuan-jîn kā tē-1 tsheh huan-i̍k tsò tiong-bûn, pīng-tshiánn iû Oda Yorozu [en] thinn-ka hîng-tsìng huat tò-lun tsi̍t-tsiunn.

Pún-tsheh sui-jiân hāu-huì king-nî, lî-tshiánn hông-tāi; m̄-kuh tshut-pán liáu-āu tshing tè-kok í-king hok-bông, in-tshú sóo-ū ê luē-iông suî-tsik tsiânn-tsò huat-tsè-sú siōng ê li̍k-sú uî-jiah. Uî-ki sóo tik-lio̍k tsi tián-tsi̍k hó-jû iân-hái, giám-jiân sîng-uî bûn-hiàn kiám-só tsi pó-khòo. Pīng-tshiánn tui-tio̍h thuân-thóng tiong-kok kuán-tsè siông-sè kái-suat, in-tshú āu-lâi tsiânn-tsò Ji̍t-pún hàn-ha̍k-kài ê tiōng-iàu tsham-khó-su. Ji̍t-pún ha̍k-tsiá Banno Masataka [en] hām İamane iukio  [en] pat hun-pia̍t tù-iú siông-sè tsuán-lûn kah tê-kái, thàm-soh i-ê tì-sik hîng-sîng-sú í-kip kah tâi-uân tsóng-tok-hú kî-thann kū-kuàn tiau-tsa sū-gia̍p hōo-siong tsi-kan ū khan-liân.

Luē-iông tsiong-tsiat[siu-kái | kái goân-sí-bé]

  • Tē-1 kuàn [en]: Hîng-tsìng huat-kui, hîng-tsìng tsoo-tsit, kuan-lī huat, tshâi-phuànn tsè-tōo
  • Tē-2 kuàn: Luē-bū hîng-tsìng (1)
  • Tē-3 kuàn: Luē-bū hîng-tsìng (1)
  • Tē-4 kuàn: Luē-bū hîng-tsìng (1), kun-bū hîng-tsìng
  • Tē-5 kuàn: Su-huat hîng-tsìng, tsâi-bū hîng-tsìng (1)
  • Tē-6 kuàn: Tsâi-bū hîng-tsìng (2)

Gotō Shinpei siū-ì liáu-āu, khai-sí tsìn-hîng guā-kok gú [en] ê huan-i̍k.

Tsù-kái[siu-kái | kái goân-sí-bé]

  1. 織田萬 主編,"臨時台湾旧慣調査会第一部報告 清国行政法",巌松堂書店版,1936年. (Ji̍t-pún-gí)

Tsham-khó bûn-hiàn[siu-kái | kái goân-sí-bé]

  • 臺灣總督府臨時臺灣舊慣調查會 (1996年). 番族慣習調查報告書. 臺北: 中央研究院.  (Hàn-gí)

Tsham-ua̍t[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Guā-pōo liân-kiat[siu-kái | kái goân-sí-bé]