Gîn-hô

Wikipedia (chū-iû ê pek-kho-choân-su) beh kā lí kóng...
Tē-kiû só͘ tī ê gîn-hô khòaⁿ "Hô-khe".
Coma Berenices chheⁿ-chō ê NGC 4414 si 1 ê kńg-lê gîn-hô, ti̍t-kèng 56,000 kng-nî, lī lán 6 * 107 kng-nî hn̄g.

Gîn-hô (galaxy) sī chheⁿ, chheⁿ-kan bu̍t-chit (interstellar medium), tiān-chiuⁿ (plasma), khoàⁿ bô ê àm-o͘ bu̍t-chit (dark matter) téng-téng bu̍t-chit, in-ūi tāng-la̍t lâi hêng-sêng ê 1 ê hē-thóng. Tián-hêng ê gîn-hô ū 107 kaù 1012 lia̍p chheⁿ, choân-pō͘ chò-hoé leh se̍h 1 ê tāng-sim (center of gravity). Toā-hūn ê gîn-hô pau-hâm chin chē chheⁿ-hē (star system), chheⁿ-thoân (star cluster) ham chē-chē khoán ê chheⁿ-hûn (nebula). Toā-hūn ê gîn-hô ê ti̍t-kèng iok-liōng 103 kaù 105 kng-nî, ah gîn-hô ham gîn-hô ê kī-lî iok-liōng 106 kng-nî.

Sui-bóng àm-o͘ bu̍t-chit chiàm gîn-hô ê chit-liōng chha-put-to 90%, m̄-koh lán tùi in ê sèng-chit iáu bô siáⁿ liáu-kái, hoān-sè chin chē gîn-hô ê tiong-sim lóng ū chhiau-kip o͘-khang (supermassive black hole) tī--leh.