Kim-kuī iau-lio̍k

Kim-kuī iau-lio̍k hong-lūn (hàn-gú: 金匱要略方論; ing-gú: Essential Prescriptions from the Golden Cabinet), kán-tshing "Kim-kuī iàu-lio̍k" (金匱要略), tiong-i lím-tshn̂g king-tián ê tù-tsok, sī Tiong-kok Tong-hàn Tiunn Tiōng-kíng (張仲景) sóo tsán, uî Siong-hân tsa̍p-pēnn lūn (傷寒雜病論) ê tsi̍t-pōo-hūn; tsú-iàu ê luē-iông uî Tsa̍p-pēnn (雜病) ê pōo-hūn, kau-tsham tio̍h kui-tiâu Siong-hân lūn (傷寒論) ê pōo-hūn tiâu-bûn.

Li̍k-sú guân-liû

Siong-hân tsa̍p-pēnn lūn in-uī Hàn-tiâu bua̍t-nî liáu-āu teh li̍k-sú siōng tn̂g-nî ê tsiàn-luān jî-lâi ín-i̍t (隱佚), āu-lâi Tsìn-tiâu Ông Siok-hō (王叔和) tit-tio̍h Siong-hân tsa̍p-pēnn lūn (傷寒雜病論) ê kó-kiānn jî-lâi kā Siong-hân pōo-hūn to̍k-li̍p lâi sîng-li̍p Siong-hân lūn (傷寒論) tsit-pún tsheh. Tsa̍p-pēnn pōo-hūn bī teh tong-sè liû-thong. It-ti̍t kàu Pak Sòng Jîn-tsong sî-tāi, Ông Su (王洙) teh kuán-koh (館閣) ê sî-tsūn bô-tiunn-tî sua-lâi huat-hiān tòo-kán (蠹簡) tang-tiong ū Kim-kuī gio̍k-hâm iàu-lio̍k hong (金匱玉函要略方) 3-kuàn, siōng-kuàn uî Siong-hân (傷寒), tiong kuàn lūn Tsa̍p-pēnn (雜病), hā kuàn tsài i-ê io̍h-hong.

Āu--lâi teh kah Lîm Ik (林億) tíng-jîn sóo hau-tīng ê Sòng pán Siong-hân lūn (傷寒論) pí-kàu hi̍k-tuì tsi-hā. Tiâu-sîn kā Sòng pán Siong-hân lūn (傷寒論) bī-iú ê Tsa̍p-pēnn (雜病), Hong-tsè (方劑), Hu-jîn pēnn (婦人病) ê pōo-hūn tan-to̍k tshú-tshut; pīng-tshiánn ín-iōng kî-thann ê i-su uî tsham-khó póo-tsiok, jî-lâi tsiânn-tsò Kim-kuī iàu-lio̍k (金匱要略) it-su, lóng-tsóng ū 20 phinn.

Luē-iông

Pún tsheh tsú-iàu í pēnn-tsîng tsok-uî hun-luī; tsú-tī luē-siong tsa̍p-pēnn (內傷雜病), tuì-tio̍h làu-thòo-tsìng (霍亂病), pik-ha̍p pēnn (百合病), im-iông to̍k (陰陽毒), kuânn-jia̍t pēnn (瘧病), hi-lô (虛勞), gîng-hueh pēnn (瘀血病), hiong-pì pēnn (胸痹病), tsuí-ím pēnn (水飲病), ka-sàu pēnn (咳嗽病), hū-lú tsa̍p-pēnn (婦女雜病) tíng-tíng lóng-ū sia̍p-ji̍p, i-kì pēnn-miâ hun-luī, lia̍t-hong tshú-tì.

Sîng-tsiū

Kim-kuī iàu-lio̍k (金匱要略) sī Siong-hân tsa̍p-pēnn lūn (傷寒雜病論) ê Tsa̍p-pēnn pōo-hūn, iah-sī Tiong-kok hiān-tsûn siōng-tsá lūn-su̍t tsa̍p-pēnn ê tsuan-tù. Kim-kuī iàu-lio̍k tsit-pún tsheh giân-gí kán-liān (簡煉), tshú-hng tsing-tòng (精當), pau-kuat tsiam-kù tī-liâu lí-lūn ki-tshóo í-ki̍p tī-liâu guân-tsik, tsiam-kù ìng-iōng kui-lu̍t, tī-liâu tsok-iōng, tsiam-io̍h pīng iōng, tsap-pēnn tī-liâu, tī bī-pēnn su-sióng í-ki̍p tsiam-kù kìm-kī tsìng tíng-tíng luē-iông, sī tiong-i ha̍k-si̍p kuè-tîng tang-tiong bē-sái-bô ê tiōng-iàu tián-tsi̍k (典籍). Kim-kuī iàu-lio̍k pún tsheh khai-tshòng "Tâm ím tì hiān" (痰飲致眩) ê lí-lūn sian-hô (先河); pīng-tshiánn the̍h-tshut "Pīng tâm ím tsiá, tong í un-io̍h hô-tsi" (病痰飲者，當以溫藥和之) tíng-tíng ê i-liâu hong-huat, uī āu-sè i-ka uì Tâm ím lūn (痰飲論) tī pún-pēnn tiān-tīng lí-lūn ki-tshóo.

Tsham-ua̍t

• Siong-hân tsa̍p-pēnn lūn (傷寒雜病論)
• Siong-hân lūn(傷寒論)

Guā-pōo liân-kiat

Sòo-kì khòo

• 金匱要略Archived 2020-11-10 at the Wayback Machine. 中藥方劑圖像數據庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (Hàn-gí)(Eng-gí)
• Chinese source text