"Tiān-hō" pán-pún chi-kan bô-kāng--ê tē-hng

Wikipedia (chū-iû ê pek-kho-choân-su) beh kā lí kóng...
Wikijbthó-lūn | kòng-hiàn
無編輯摘要
Wikijbthó-lūn | kòng-hiàn
~ Wikijb sóa Tiān-o chit ia̍h khì Tiān-hō: Hàn-jī "荷" eng-kai thak chò "hō".
(Mò̤ chă)

2020-nî 9-goe̍h 9-ji̍t (pài-saⁿ) 15:23 ê siu-tēng-pún

Tiān-hō
Tiān-siang-ke̍k-chú (chi̍t siang chiàⁿ, hū tiám-tiān-hō) ê tiān-tiûⁿ.
Chia̍p-iōng hû-hō
SI tan-ūi coulomb
Kî-tha tan-ūi
iōng SI ki-pún tan-ūi C = A s
Sī-liōng-sèng?
Siú-hêng?
Liōng-kong T I

Tiān-hō (Hàn-jī: 電荷, Eng-gí: electric charge) sī bu̍t-chit ê chi̍t chióng bu̍t-lí sèng-chit, ū tiān-hō ê bu̍t-chit khǹg tī tiān-chû-tiûⁿ tiong ē kám-siū-tio̍h la̍t.

Kài-lūn

Tiān-sèng

Tiān-hō ū hun nn̄g chióng tiān-sèng: chiàⁿ-tiān-hō (Eng-gí: positive charge, hû-hō: ) kap hū-tiān-hō (Eng-gí: negative chargehû-hō: ). Tông-sèng tiān-hō ē hō͘-siong pâi-thek, í-sèng tiān-hō ē hō͘-siong khip-ín.

Tiān-liōng

Tiān-hō ê chē-chió tō sī tiān-hō-liōng ia̍h sī tiān-liōng. Chiàⁿ tiān-hō ê tiān-liōng tio̍h ài iōng chiàⁿ-sò͘ lâi sǹg, hū tiān-hō--ê tio̍h ài iōng hū-sò͘ lâi sǹg. Tiān-hō ê SI tan-ūicoulomb, kî-tha ê tan-ūi chhiáⁿ chham-khó tiān-hō ê tan-ūi. Tī sò͘-ha̍k-sek lāi-té, it-poaⁿ lóng sī iōng sió-siá ê Lô-má-jī lâi tāi-piáu tiān-hō ia̍h sī tiān-liōng.

Tiān-hō siú-hêng

Tiān-hō sī chi̍t ê siú-hêng-liōng: ko͘-li̍p hē-thóng ê chēng tiān-hō put-piàn. Che tō sī tiān-hō siú-hêng.

Ki-pún tiān-hō

Siông-sè chhiáⁿ khoàⁿ: ki-pún tiān-hō

Tiān-hō sī liōng-chú-hòa--ê. Che ì-sù sī kóng, ē-ēng-tit chū-iû chûn-chāi ê tiān-hō, i ê tiān-liōng it-tēng sī siōng chió tan-ūi ê chéng-sò͘ pōe. Chit ê siōng chió tan-ūi kiò-chò ki-pún tiān-hō, hû-hō sī , chha-put-to téng-î . Sui-jiân quark chit khoán lia̍p-chú bô hû-ha̍p liōng-chú-hòa, in ê tiān-liōng lóng sī ê pōe-sò͘, tān-sī in it-tēng ē kiat-ha̍p chò-hóe, chiâⁿ-chò tiān-liōng ûi ê chéng-sò͘ pōe ê lia̍p-chú.

Tiān-hō sī iû chhù-goân-chú lia̍p-chú só͘ chah--ê. It-poaⁿ bu̍t-chit ê chiàⁿ tiān-hō kap hū tiān-hō hun-pia̍t sī chit-chú kap tiān-chú só͘ chah--ê. Chit-chú ê tiān-liōng sī , tiān-chú ê tiān-liōng sī .

Kau-hō͘ chok-iōng

Tiān-hō ē thàu-kòe tiān-chû-tiûⁿ lâi kap pa̍t-ê tiān-hō ū kau-hō͘ chok-iōng, che tō sī tiān-chû-la̍t, mā sī sì chióng ki-pún-la̍t chi it. Tiān-chû-tiûⁿ pau-koa tiān-tiûⁿ kap chû-tiûⁿ. Kan-ta chēng-chí ê tiān-hō tō ē tī sì-chiu sán-seng tiān-tiûⁿ, teh tín-tāng ê tiān-hō chiah ē sán-seng chû-tiûⁿ. Tiān-liû ê pún-chit sī tiān-hō ê liû-tōng.

Tan-ūi

Tiān-hō ê SI tan-ūicoulomb (hû-hō: C), chit ê miâ lâi-chū Hoat-kok bu̍t-lí-ha̍k-ka Charles-Augustin de Coulomb. Coulomb sī chi̍t chióng ián-seng tan-ūi ē-tàng iōng koh-khah ki-pún ê tan-ūi lâi piáu-ta̍t. In-ūi tiān-hō ê liōng-kong sī tiān-liû tan-ūi sêng sî-kan tan-ūi, phì-lūn-kóng 1 coulomb = 1 ampere × 1 bió.

Tī bu̍t-lí kap hòa-ha̍k, ē iōng ki-pún tiān-hō chò tan-ūi. Tī tiān-hòa-ha̍k, ē iōng Faraday siông-sò͘ tāi-piáu chi̍t mole tiān-chú ê tiān-liōng. Tī tiān-ki kang-têng, ampere-tiám-cheng (Ah) chit ê tan-ūi mā tiāⁿ-tiāⁿ ū lâng teh iōng.