2003 Koaⁿ-hong Gí-giân Hoat

Wikipedia (chū-iû ê pek-kho-choân-su) beh kā lí kóng...

2003 Koaⁿ-hong Gí-giân Hoat (Éire ōe: Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003) sī chi̍t phō keng-kòe Ài-ní-lân Oireachtas Gī-hōe só͘ thong-kòe ê hoat-lu̍t. Chit ê Hoat siá bêng kong-kiōng pō͘-mn̂g sú-iōng Éire ōe ê kui-tēng. Koh siat-li̍p Gí-giân Pān-sū Chhù (An Coimisinéir Teanga) lâi kàm-tok siāng-sî mā khak-pó kok kong-kiōng tan-ūi lóng tio̍h ài àn-chiàu Koaⁿ-hong Gí-giân Hoat ê kui-tēng.

Ài-ní-lân ōe kap Eng-gí Tē-ūi Pêng-téng[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Kin-kù chit phō Hoat, it-poaⁿ lâi kóng, kāng-khoán ê tāi-chì, Ài-ní-lân ōe kap Eng-gí chit 2 chióng ho̍k-bū kok-ka èng-kai lóng ài thê-kiong. Ì-sù tio̍h sī kóng jīm-hô kok-ka ê bûn-kiāⁿ, tiōng-iàu ê pò-kò lóng ài ū chit 2 chióng ōe-gí ê pán-pún. Koh-lâi, mā tio̍h khak-tēng ū kàu chē lâng ē-hiáu kóng Ài-ní-lân ōe lâi tī kong-kiōng ki-koan ho̍k-bū, m̄ chiah thang lī-piān kóng Ài-ní-lân ōe ê lâng pān kong-ka ê tāi-chì.

Tē-hō-miâ[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Ùi 2003 nî 10 goe̍h 30 hō khai-sí, hū-chek ê pō͘-tiúⁿ (bo̍k-chêng sī Koan-kong, Bûn-hòa, Gē-su̍t, Gaeltacht, Ūn-tōng kap Mûi-thé Pō͘ hū-chek) tio̍h chiàu Koaⁿ-hong Gí-giân Hoat ê Tē 5 Pō͘-hūn ê kui-tēng lâi kái tē-hō-miâ. In ē chiap-siū pēng-chhiáⁿ chham-khó Tē-hō-miâ Úi-oân-hōe ê kiàn-gī chiah iû pō͘-tiúⁿ lâi soan-pò͘ Tē-hō-miâ Bēng-lēng lâi kui-hoān chèng-sek ê Ài-ní-lân ōe pán-pún ê tē-hō-miâ. Che Tē-hō-miâ Bēng-lēng chú-iàu ê hoat-lu̍t éng-hióng ū ē-kha chit 2 pō͘-hūn:

  • Gaeltacht tē-khu (chú-iàu kóng Ài-ní-lân ōe ê só͘-chāi) í-gōa ê só͘-chāi ê tē-hō-miâ, Ài-ní-lân ōe kap Eng-gí pán-pún tī hoat-lu̍t siōng ū kāng-khoán ê tē-ūi.
  • Tī Gaeltacht tē-khu, tī hoat-lu̍t siōng kan-ta àn-chiàu Ài-ní-lân ōe ê tē-hō-miâ, bô sú-iōng Eng-gí tē-miâ.

2021 Koaⁿ-hong Gí-giân Siu-chèng Hoat[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Chit ê Hoat siōng chú-iàu ê bo̍k-phiau sī beh ài tī 2030 nî ū 20% ê kong-bū-oân khoeh sī khai-hòng hō͘ ē-hiáu kóng Ài-ní-lân ōe--ê. Koh chìn chi̍t pō͘ kui-tēng kok-ka chū-pún chiàm tōa ê kong-si in kóng-kò ê ū-sǹg ài khai 20% tī iōng Ài-ní-lân ōe ê soan-thoân, koh chit 20% tong-tiong ê 4 hun chi 1 ài thàu-kòe Ài-ní-lân ê mûi-thé lâi kóng-kò. Koh-lâi, mā kui-hoān kóng kong-ka tan-ūi tio̍h ài chiong lâng ê Ài-ní-lân ōe ê miâ kap chū-chí siá ho͘ tio̍h, te̍k-pia̍t sī fadas (siaⁿ-tiāu hû-hō).[1]

Hoat-lu̍t Hoan-e̍k[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Kin-kù che 2003 Koaⁿ-hong Gí-giân Hoat ê kui-tēng, Ài-ní-lân Gī-hōe (Oireachtas) ê múi chit tiâu hoat-lu̍t lóng tio̍h ài ū koaⁿ-hong ê Éire ōe hoan-e̍k pán-pún, kap Eng-gí pán siāng-sî kong-kò. M̄-koh ū chi̍t kóa ho̍k-cha̍p ê hoat-lu̍t tiâu-bûn soah bô chiàu chit ê kui-tēng.[2]

20 Nî Bo̍k-phiau[siu-kái | kái goân-sí-bé]

In-ūi chit ê hoat-àn lâi sêng-kong si-hêng (chìn-hêng), āu-lâi m̄ chiah koh ū "Éire Ōe-gí ê 20 Nî Chhek-lio̍k: 2010-2030", bo̍k-phiau sī ǹg-bāng kàu 2030 nî ta̍k-kang chì-chió ū 250,000 kóng Éire ōe.[3]

Chham-khó Lâi-goân[siu-kái | kái goân-sí-bé]

  1. President signs Irish language rights legislation into law - The Irish Times 2022
  2. "Official Languages Act 2003: Amendments, Commencement, SIs made under the Act". Irish Statute Book. Effects, "S. 7 application restricted" and "S. 7 non-application of". Retrieved 24 November 2016.
  3. Official Languages Act (Amendment) 2021 signed by the President of Ireland December 2021