2009 nî liû-hêng-sèng kám-mō͘ toā-liû-hêng

Wikipedia (chū-iû ê pek-kho-choân-su) beh kā lí kóng...

2009 nî liû-hêng-sèng kám-mō͘ (liû-kám) toā-liû-hêng chí 2009 nî 4 goe̍hMéxico hoat-hiān ê sin-hêng liû-hêng-sèng kám-mō͘ pēⁿ-to̍k. WHO tī hit nî 6 goe̍h 11 soan-pò͘ í-keng ha̍h toā-liû-hêng ê tēng-gī, kàu kah 7 goe̍h chhe in-ūi oe̍h--tio̍h ê jîn-sò͘ siuⁿ chē, tō bô koh-chài sûi-ê tui-chong.

2010 nî 8 goe̍h, WHO soan-pò͘ sè-kài toā-liû-hêng kiat-sok. Tùi 2009 nî 6 goe̍h liáu-āu ê 1-tang lāi, ū 214-ê kok-ka hoat-kiàn pēⁿ-lē, chō-sêng thong sè-kài siōng-bô 18000 lâng sí-bông.[1]

Pēⁿ-to̍k[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Chit-ê pēⁿ-to̍k sī A hêng H1N1 liû-hêng-sèng kám-mō͘ ê sin ki-in chó͘-ha̍p. Thâu-khí-seng lia̍h-chò sī tan-sûn ê ti-liû-kám ê 1 chióng, só͘-í hō-chò "ti-liû-kám", mā in-ūi án-ne, ín-khí chi̍t-koá tē-hng khai-sí thâi ti-á, kìm chia̍h ti-bah. Chóng--sī āu--lâi hoat-kiàn chit ê pēⁿ-to̍k thàu-lām jîn-lûi liû-kám, khîm-liû-kám kap ti-liû-kám 3 chióng, kî-tiong ti-liû-kám pēⁿ-to̍k ê sêng-hun siāng chē. Ūi beh hām kùi-cheh-hêng (seasonal) ê A hêng H1N1 ū khu-pia̍t, jī-chhiáⁿ phiah-khui tùi ti-liû-kám ê gō͘-hoē, WHO āu--lâi chú-koat kā hō chò H1N1/09 toā-liû-hêng-sèng pēⁿ-to̍k (pandemic H1N1/09 virus).

Sin liû-kám pēⁿ-to̍k ê thoân-jiám-la̍t bē-su khah iâⁿ it-poaⁿ ê kùi-cheh-sèng liû-kám.

Lîm-chhn̂g piáu-hiān[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Kap it-poâⁿ ê kùi-cheh-sèng liû-kám chha-put-to. Cheng-chha ūi-tn̂g ê chèng-thâu káⁿ-na khah chia̍p ū.

Chín-toān[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Siāng ē-khò-tit ê kiám-giām sī RT-PCR. Lîm-chhn̂g khah chia̍p iōng khoài-sok liû-hêng-sèng kám-mō͘ khòng-goân kiám-cha (rapid influenza antigen tests), he̍k-chiá sī khoàⁿ lîm-chhn̂g.

Tī-liâu[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Bo̍k-chêng jīn-ûi oseltamivir, zanamivir ū-hāu. Lēng-goā thê-kiong chi-chhî-sèng ê liâu-hoat kap chiam-tùi pèng-hoat-chèng tī-liâu.

Ū-hō͘[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Tî-liáu México í-goā, tāng-chèng (serious cases) kap sí-bông-lu̍t kái-sêng kap kùi-cheh-sèng liû-kám beh kâng, phēng khîm-liû-kám kē.

Chham-khó[siu-kái | kái goân-sí-bé]

  1. Gilmour H, Hofmann N (2010). "H1N1 vaccination" (PDF). Health Reports. 21 (4): 63–9. PMID 21269013.