Hun-chháu

Wikipedia (chū-iû ê pek-kho-choân-su) beh kā lí kóng...
?Hun-chháu
Nicotiana tabacum
Seng-bu̍t-ha̍k hun-lūi
Kài: Plantae
Kong: Magnoliopsida
Bo̍k: Solanales
Kho: Solanaceae
Sio̍k: Nicotiana
L.
Koan-hē a-phiàn-hun, chhiáⁿ khoàⁿ a-phiàn.

Hun-chháu chí kui tī Nicotiana sio̍k ê si̍t-bu̍t kap in ê ta hio̍h-á. Hun-chháu chū-pún tī Lâm/Pak Bí-chiu ū-tè-chhoē. Lēng-goā 1 ê miā sī lâm-lêng-chháu[1].

Ta hun-hio̍h sù-siông hō͘ lâng the̍h lâi chò hun chia̍h, chia̍h-hoat pau-koat pok choá-hun (hun-ki[2], ki-á-hun[3], kńg-hun[4]), suh hun-chhoe ia̍h chúi-hun-chhoe[5], ia̍h ū iōng pō͘--ê, kâm--ê, phīⁿ--ê.

Hun-chháu lāi-bīn hâm nicotine, sī 1 chióng put-chí-á kiông ê sîn-keng-to̍k (neurotoxin), ū thāu thâng-thoā ê lō͘-iōng.

Le̍k-sú[siu-kái | kái goân-sí-bé]

1493 nî Christophorus Columbus hoat-hiān-liáu Sin Sè-kài, Hispaniola tó ê Ìn-tē-an-lâng tio̍h kā i siāu-kài hun-chháu chit-lō mn̍gh-kiāⁿ[6].

Tùi sin-khu ê éng-ióng[siu-kái | kái goân-sí-bé]

Chia̍h-hun ê lâng khah chē chia̍h kàu tiâu (giàn), pìⁿ oh kái.

Chia̍h-hun ē phò-hāi , pau-koat seⁿ hì-gâm.

Chham-khó chu-liāu[siu-kái | kái goân-sí-bé]

  1. Ogawa Naoyosi, pian. (1931–1932). "lâm-lêng-chháu". 臺日大辭典 Tai-Nichi Dai Jiten [Tâi-Ji̍t Tōa Sû-tián]. OCLC 25747241. 
  2. Ogawa Naoyosi, pian. (1931–1932). "hun-ki". 臺日大辭典 Tai-Nichi Dai Jiten [Tâi-Ji̍t Tōa Sû-tián]. OCLC 25747241. 
  3. Ogawa Naoyosi, pian. (1931–1932). "ki-á-hun". 臺日大辭典 Tai-Nichi Dai Jiten [Tâi-Ji̍t Tōa Sû-tián]. OCLC 25747241. 
  4. Ogawa Naoyosi, pian. (1931–1932). "kńg-hun". 臺日大辭典 Tai-Nichi Dai Jiten [Tâi-Ji̍t Tōa Sû-tián]. OCLC 25747241. 
  5. Ogawa Naoyosi, pian. (1931–1932). "chúi-hun-chhoe". 臺日大辭典 Tai-Nichi Dai Jiten [Tâi-Ji̍t Tōa Sû-tián]. OCLC 25747241. 
  6. Wennig, Robert (2009). "Back to the roots of modern analytical toxicology: Jean Servais Stas and the Bocarmé murder case". Drug Testing and Analysis (ēng Eng-bûn). 1 (4): 153–5. doi:10.1002/dta.32. PMID 20355192.