"Au-chiu" pán-pún chi-kan bô-kāng--ê tē-hng
無編輯摘要 |
無編輯摘要 |
||
Tē 1 chōa: | Tē 1 chōa: | ||
:''Chit phiⁿ thó-lūn Europa tāi-lio̍k. [[Bo̍k-chheⁿ]] ū 1 lia̍p [[oē-chheⁿ]] mā hō-chò '''[[Europa (oē-chheⁿ)]]'''.'' |
:''Chit phiⁿ thó-lūn Europa tāi-lio̍k. [[Bo̍k-chheⁿ]] ū 1 lia̍p [[oē-chheⁿ]] mā hō-chò '''[[Europa (oē-chheⁿ)]]'''.'' |
||
[[File:LocationEurope.png|250px|right]] |
[[File:LocationEurope.png|250px|right]] |
||
'''Au-chiu''', mā hō-chò '''Au-lô-pa''', '''O͘-lô-pa''' ia̍h-sī '''O͘-ló͘-pà''', sī tī [[A-chiu]] sai-pêng ê [[chiu]], mā ē-sái kóng sī [[ |
'''Au-chiu''', mā hō-chò '''Au-lô-pa''', '''O͘-lô-pa''' ia̍h-sī '''O͘-ló͘-pà''', sī tī [[A-chiu]] sai-pêng ê [[chiu]], mā ē-sái kóng sī [[Au-A Tāi-lio̍k]] ê sai-pêng pō͘-hūn. Au-chiu tī [[Pak-ke̍k-iûⁿ]] ê lâm-hong; sai-hong ū [[Tāi-se-iûⁿ]], lâm-hong ū [[Tē-tiong-hái]], [[O͘-hái]]. Tang-hong ū [[Ural-soaⁿ]]. |
||
Bīn-chek sī tē-2-sè ê, ū 10,400,000 km², pí [[Ò-chiu]] khah tōa--tām-po̍h-á. |
Bīn-chek sī tē-2-sè ê, ū 10,400,000 km², pí [[Ò-chiu]] khah tōa--tām-po̍h-á. |
2017-nî 11-goe̍h 20-ji̍t (pài-it) 15:04 ê siu-tēng-pún
- Chit phiⁿ thó-lūn Europa tāi-lio̍k. Bo̍k-chheⁿ ū 1 lia̍p oē-chheⁿ mā hō-chò Europa (oē-chheⁿ).
Au-chiu, mā hō-chò Au-lô-pa, O͘-lô-pa ia̍h-sī O͘-ló͘-pà, sī tī A-chiu sai-pêng ê chiu, mā ē-sái kóng sī Au-A Tāi-lio̍k ê sai-pêng pō͘-hūn. Au-chiu tī Pak-ke̍k-iûⁿ ê lâm-hong; sai-hong ū Tāi-se-iûⁿ, lâm-hong ū Tē-tiong-hái, O͘-hái. Tang-hong ū Ural-soaⁿ.
Bīn-chek sī tē-2-sè ê, ū 10,400,000 km², pí Ò-chiu khah tōa--tām-po̍h-á.
Jîn-kháu pí A-chiu, Hui-chiu khah chió, liōng-kî-iok ū 666,498,000 lâng (2001 nî). Che chha-put-to sī sè-kài jîn-kháu ê 7 hun chi 1.
Au-chiu kok-ka tōa-pō͘-hūn sī Au-chiu Phêng-gī-hoē (Council of Europe) ê hōe-oân, kan-na Belarus, Vaticano, Kazakhstan, Monaco bô chham-ka. Bo̍k-chêng ū 25 kok chham-ka Au-chiu Liân-bêng. Iū-koh ū kî-thaⁿ kok-ka tng teh kau-sia̍p ka-ji̍p ê tiâu-kiāⁿ, mā ū kok-ka àn-sǹg khai-sí sin-chhéng. Taⁿ in-ūi Au-chiu Liân-bêng ná lâi ná tōa, Au-chiu chit ê bêng-sû ū lâng lia̍h chò sī tông-gī-sû.
Tē-lí seng-thài
Au-chiu ê sim-lîm chū 9,000 nî-chêng khai-sí ū lông-gia̍p tō ta̍uh-ta̍uh-á kiu--khì. 16 sè-kí ê sî-chūn ū Tek-gí tē-khu khai-sí hoat-tián koán-lí sim-lîm ê hoat-tō͘, hiah-ê ki-su̍t tùi hia thoân kàu Au-chiu kî-thaⁿ só͘-chāi. Tò-kiu ê chhu-sè tī 19 sè-kí khai-sí kiâⁿ hoan-thâu. Bo̍k-chêng Au-chiu sī thong-sè-kài sim-lîm pó-chûn liáu siāng hó ê tē-khu.
Kok-ka
Au-chiu Liân-bêng í-gōa, iū-koh ū ē-kha chia ê kok:
- Albania
- Andorra
- Armenia - pō͘-hūn tī A-chiu
- Ò-tē-lī
- Azerbaijan - pō͘-hūn tī A-chiu
- Belarus
- Pe̍k-ní-gī
- Bosnia kap Herzegovina
- Bulgaria
- Croatia
- Ku-pí-lō͘
- Chesko
- Tan-be̍h
- Estonia
- Hun-lân
- Hoat-kok
- Gruzia - pō͘-hūn tī A-chiu
- Tek-kok
- Hi-lia̍p
- Hông-gâ-lī
- Peng-tó
- Ài-ní-lân
- Í-tāi-lī
- Kazakhstan - pō͘-hūn tī A-chiu
- Latvia
- Liechtenstein
- Lietuva
- Luxembourg
- Macedonia
- Malta
- Moldova
- Monaco
- Montenegro
- Hô-lân
- Ná-ui
- Pho-lân
- Phû-tô-gâ
- Romania
- Lō͘-se-a - pō͘-hūn tī A-chiu
- San Marino
- Serbia
- Slovakia
- Slovenia
- Se-pan-gâ
- Sūi-tián
- Sūi-se
- Thó͘-ní-kî - pō͘-hūn tī A-chiu
- Ukraina
- Liân-ha̍p Ông-kok
- Vaticano
I-lāi-tē
Ē-kha ê niá-thó͘ to-siáu ū in bûn-hòa-siōng he̍k-chiá tē-lí-siōng ê te̍k-sek. Tōa-pō͘-hūn bó͘-chióng thêng-tō͘ ū chū-tī koân. Bó-kok lia̍t tī āu-piah.
- Åland Kûn-tó (Hun-lân)
- Gibraltar (Liân-ha̍p Ông-kok)
- Guernsey (Liân-ha̍p Ông-kok)
- Jan Mayen¹ (Lo̍k-ui)
- Jersey (Liân-ha̍p Ông-kok)
- Man-tó (Liân-ha̍p Ông-kok)
- Faroe Kûn-tó (Danmark)
- Svalbard¹ (Lo̍k-ui)
¹ Kin-kù Norge chèng-hú ê kóng-hoat, Jan Mayen kap Svalbard-tó sī Norge Ông-kok ê 1 pō͘-hūn, m̄ sī i-lāi-tē.
Khu-he̍k
Cho͘-chit
- Au-chiu An-choân kap Ha̍p-chok Cho͘-chit (OSCE)
- Pak Tāi-se-iûⁿ Kong-iok Cho͘-chit (NATO)
- Au-chiu Liân-bêng (EU)
- CERN
- Au-chiu Ho̍k-heng kap Khai-hoat Gîn-hâng (EBRD)
- Au-chiu Phêng-gī-hoē (Council of Europe)