Ak-sò͘

Wikipedia (chū-iû ê pek-kho-choân-su) beh kā lí kóng...
Ak-sò͘,  53I
Ki-pún sèng-chit
Miâ, hû-hō Ak-sò͘, I
Eng-bûn iodine
Phian-miâ tián
Gōa-hêng lustrous metallic gray, violet as a gas
Ak-sò͘ tī chiu-kî-piáu lāi ê ūi-tì
Chúi-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Helium (hi-iú khì-thé)
Lithium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Beryllium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Phêng-sò͘ (lūi-kim-sio̍k)
Thoàⁿ-sò͘ (to-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Chek-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Sng-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Hut-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Ne-óng (hi-iú khì-thé)
Natrium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Magnesium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
A-lú-mih (pîn-kim-sio̍k)
Ke-sò͘ (lūi-kim-sio̍k)
Lîn (to-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Liû-hông (to-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Iâm-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Argon (hi-iú khì-thé)
Kalium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Khā-lú-siúm (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Scandium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Titanium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Vanadium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Chromium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Manganese (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Thih (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Cobalt (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Nickel (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Tâng (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
A-iân (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Gallium (pîn-kim-sio̍k)
Germanium (lūi-kim-sio̍k)
Phi-sò͘ (lūi-kim-sio̍k)
Selenium (to-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Chhàu-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Krypton (hi-iú khì-thé)
Rubidium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Strontium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Yttrium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Zirconium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Niobium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Molybdenum (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Technetium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Ruthenium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Rhodium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Palladium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Gîn (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Cadmium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Indium (pîn-kim-sio̍k)
Siah (pîn-kim-sio̍k)
Antimony (lūi-kim-sio̍k)
Tellurium (lūi-kim-sio̍k)
Ak-sò͘ (siang-goân-chú hui-kim-sio̍k)
Xenon (hi-iú khì-thé)
Caesium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Barium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Lanthanum (lanthanum-hē)
Cerium (lanthanum-hē)
Praseodymium (lanthanum-hē)
Neodymium (lanthanum-hē)
Promethium (lanthanum-hē)
Samarium (lanthanum-hē)
Europium (lanthanum-hē)
Gadolinium (lanthanum-hē)
Terbium (lanthanum-hē)
Dysprosium (lanthanum-hē)
Holmium (lanthanum-hē)
Erbium (lanthanum-hē)
Thulium (lanthanum-hē)
Ytterbium (lanthanum-hē)
Lutetium (lanthanum-hē)
Hafnium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Tantalum (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Wolfram (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Rhenium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Osmium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Iridium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Pe̍h-kim (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Kim (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Chúi-gîn (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Thallium (pîn-kim-sio̍k)
Iân (pîn-kim-sio̍k)
Bismuth (pîn-kim-sio̍k)
Polonium (pîn-kim-sio̍k)
Astatine (lūi-kim-sio̍k)
Radon (hi-iú khì-thé)
Francium (kiⁿ-kim-sio̍k)
Radium (kiⁿ-thó͘ kim-sio̍k)
Actinium (actinium-hē)
Thorium (actinium-hē)
Protactinium (actinium-hē)
Uranium (actinium-hē)
Neptunium (actinium-hē)
Plutonium (actinium-hē)
Americium (actinium-hē)
Curium (actinium-hē)
Berkelium (actinium-hē)
Californium (actinium-hē)
Einsteinium (actinium-hē)
Fermium (actinium-hē)
Mendelevium (actinium-hē)
Nobelium (actinium-hē)
Lawrencium (actinium-hē)
Rutherfordium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Dubnium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Seaborgium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Bohrium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Hassium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Meitnerium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Darmstadtium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Roentgenium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Copernicium (kòe-tō͘ kim-sio̍k)
Nihonium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Flerovium (pîn-kim-sio̍k)
Moscovium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Livermorium (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Tennessine (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Oganesson (hoà-ha̍k sèng-chit iáu boē hiáu)
Br

I

At
teluriumAk-sò͘xenon
Goân-chú-hoan 53
Goân-chú-liōng (±) 126.90447(3)[1]
Goân-sò͘ lūi-pia̍t   siang-goân-chú hui-kim-sio̍k
Cho̍k, hun-khu 17 cho̍k, p khu
Chiu-kî tē 5 chiu-kî
Tiān-chú pâi-lia̍t [Kr] 4d10 5s2 5p5
per shell 2, 8, 18, 18, 7
Bu̍t-lí sèng-chit
Siòng kò͘-thé
Iûⁿ-tiám 386.85 K ​(113.7 °C, ​236.66 °F)
Hut-tiám 457.4 K ​(184.3 °C, ​363.7 °F)
Bi̍t-tō͘  (sek-un) 4.933 g·cm−3
Sam-siòng-tiám 386.65 K, ​12.1 kPa
Lîm-kài-tiám 819 K, 11.7 MPa
Iûⁿ-hoà-jia̍t (I2) 15.52 kJ·mol−1
Cheng-hoat-jia̍t (I2) 41.57 kJ·mol−1
Jia̍t-iông-liōng (I2) 54.44 J·mol−1·K−1
cheng-khì-ap (rhombic)
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
tī T (K) 260 282 309 342 381 457
Goân-chú sèng-chit
Sng-hòa-sò͘ 7, 6, 5, 4, 3, 1, −1 ​(a strongly acidic oxide)
Tiān-hū-tō͘ Pauling scale: 2.66
Tiān-lī-lêng 1st: 1008.4 kJ·mol−1
2nd: 1845.9 kJ·mol−1
3rd: 3180 kJ·mol−1
Goân-chú pòaⁿ-kèng empirical: 140 pm
Kiōng-kè pòaⁿ-kèng 139±3 pm
Van der Waals pòaⁿ-kèng 198 pm
Cha̍p-lio̍k
Chiⁿ-thé kò͘-chōorthorhombic
Orthorhombic crystal structure for Ak-sò͘
Jia̍t-thoân-tō-lu̍t 0.449 W·m−1·K−1
Tiān-chó͘-lu̍t 1.3×107 Ω·m (at 0 °C)
Chû-sèng diamagnetic[2]
Bulk hē-sò͘ 7.7 GPa
CAS teng-kì pian-hō 7553-56-2
Le̍k-sú
Hoat-hiān kap siōng chá ê tông-ūi-sò͘ Bernard Courtois (1811)
Chòe ún-tēng ê tông-ūi-sò͘
Chú bûn-chiong: Ak-sò͘ ê tông-ūi-sò͘
iso NA half-life DM DE (MeV) DP
123I syn 13 h ε, γ 0.16 123Te
124I syn 4.176 d ε 124Te
125I syn 59.40 d ε 125Te
127I 100% (SF) <29.961
129I trace 1.57×107 y β 0.194 129Xe
131I syn 8.02070 d β, γ 0.971 131Xe
135I syn 6.57 h β 135Xe
Decay modes in parentheses are predicted, but have not yet been observed

Ak-sò͘ (eng. iodine; ji̍t. 沃素) sī chi̍t khoán hoà-ha̍k goân-sò͘, mā ū hō ai-o-tian ia̍h ai-o-tīn[3], Hàn-bûn kóng tián (碘), hoà-ha̍k kì-hō I, goân-chú-hoan 53.

Chham-khó[siu-kái | kái goân-sí-bé]

  1. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  2. Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Handbook of Chemistry and Physics 81st edition, CRC press.
  3. John Macgowan (1883). "Iodine". English and Chinese dictionary of the Amoy dialect.